Τετάρτη 8 Απριλίου 2020

Πατριδογνωσία 2019. 2. Αχελώος, Παναιτωλικό, Καλιακούδα.

Και πάμε για το 2ο μέρος στη συνέχεια. Στο μεγάλο

Κατέβασμα Αχελώου, Παναιτωλικό και διάσελο Καλιακούδας

Όχι ότι η πρώτη βόλτα ήταν μικρή, αλλά αυτό τώρα ήταν σαν άλλοτε. Είχα μια Τετάρτη διαθέσιμη ολόκληρη και την Τρίτη πρωινός, την Πέμπτη απογευματινός. Το πλάνο ήταν κλασσικά να ξεκινήσω την Τρίτη και να διανυκτερεύσω όσο το δυνατόν πιο «μακρυά» από την έδρα Θεσ/νίκη για να καλύψω τη μέγιστη δυνατή απόσταση την επόμενη γεμάτη μέρα. Που ήταν αυτή του πρώτου καύσωνα με 39άρια και 40άρια στις συνήθως ύποπτες περιοχές. Λάρισα, Αγρίνιο, Λαμία και τα ρέστα.

Η επιλογή ήταν βολική, Χαλίκι ξανά. Έφυγα από τη Χαλκιδική, ήπια ένα σβέλτο καφέ στην Κοζάνη με παλιό συνάδερφο και ξεκίνησα λίγο πριν πέσει ο ήλιος για τα ορεινά. 

Δεν ξέρω γιατί, όταν περάσω αυτό το σημείο, νιώθω "Δυτικά"

Ανεφοδιασμός με ένα απίστευτο αρχαιολογικό και πλήρως λειτουργικό εύρημα και βουρ στα βουνά. 


Γεμάτος όρεξη, αυτή η τόσο αξιοζήλευτη βουνίσια δροσιά με τις πυγολαμπίδες να αναβοσβήνουν στα θεοσκότεινα δασωμένα περάσματα του κομματιού Ανηλίου – Χαλικιού, η εικόνα που μου έμεινε από την πρώτη μέρα.

Στην Πίνδο, και μπαίνοντας Θεσσαλία

Άφιξη στον αυχένα συνόρου Τρικάλων – Ιωαννίνων στο σούρουπο. Και κατάβαση γρήγορα στο Χαλίκι. Το χωριό για καθημερινή είχε σεβαστό κόσμο με αρκετό «τουρισμό». Τα δέοντα στους γέροντες κατοίκους της πλατείας, οι οποίοι με καλοδέχτηκαν ως «ξένο», αλλά τους κέρδισα το ενδιαφέρον όταν τους χαιρέτησα στα άπταιστα βλάχικα. Εξήγησα το δέσιμο με τον τόπο, τους είπα το πρόγραμμα της αυριανής εν συντομία και μου ευχήθηκαν να το απολαύσω! Δι ευχών!

Στου Ζαχαρή κλασσικά μεζεκλίκια, και κλαρίνα της περιοχής, συνοδεύτηκαν από την uber-cult εμφάνιση των βοσκών από όλα τα μέρη της περιοχής. Από τον Ασπροπόταμο, από τον αυχένα, από τη Βερλίγκα, από τον Μπάρο. Αγελάδια vs κατσίκια vs πρόβατα σε μια απόλυτα απολαυστική βραδιά. 

Ο κύριος στην τηλεόραση, στο συγκεκριμένο κανάλι, είναι κάτι πιο ασυνήθιστο από την παρουσία μου εκεί...  

Αναγκάστηκα να χαιρετήσω μετά από ‘κανα 2-3 τσίπουρα και μου επέτρεψα οδήγηση just 150 200 μέτρα έξω από το χωριό, όπου και έστησα «αμάξι» και κοιμήθηκα κάτω από τα αστέρια με ηχητικό χαλί το κελλάρισμα του Αχελώου. Στην απόλυτη δροσιά των 14-15 βαθμών τη στιγμή που οι πόλεις «καιγόταν» στους σχεδόν 30 στα μεσάνυχτα.

Ύπνος , στην είσοδο του χωριού

Και αφύπνιση με ονειρεμένη θερμοκρασία για κατακαλόκαιρο. Το city, εντελώς off topic σαν ένδειξη 


Και ήρθε η μεγάλη μέρα. 06.00 αυστηρά αφύπνιση, μάζεμα τις κουβέρτες, σιάξιμο το αμάξι, φόρτωμα στη μπαγκαζιέρα, σπαστό φραπεδάκι, πλύσιμο τα μούτρα στο ποτάμι και φύγαμε. Αχελωίδες. Τρικαλινό πέρασμα δίπλα από το ποτάμι.


Τρικαλινό κατέβασμα παρά τω Αχελώω. Χάρτης διαδρομής

Γλυκό κατέβασμα με τον πρωινό ήλιο να σκάει στις απέναντι κορφές του Περιστεριού στα σύνορα με τα Τζουμέρκα. Πέρασμα από τη διασταύρωση προς Μπάρο, προς Κατάφυτο, προς Καλλιθέα, προς Αγία Παρασκευή. Μια πρωινή ζαλάδα με πιάνει απροετοίμαστο να απαθανατίσω το ζαρκάδι που πέρασε το δρόμο. Άφιξη στο κομμάτι που οδηγεί στο Γαρδίκι. Κάτω προς Γαρδίκι και στη παλιά γέφυρα αφήνω την άσφαλτο.

Ο Αχελώος

Η όλη διαδρομή συνεχίζει από τα χωριά Παλιοχώρι, μετά από το Αρματολικό και βγάζει  στη Μεσοχώρα. Ο χωματόδρομος περνάει είτε μέσα από το Παλαιοχώρι ήταν από κάτω. Η από κάτω διαδρομή είναι αρκετά πιο στενή και διασκεδαστική και κάπως στο απαιτητική σε ορισμένα σημεία. Με συνεχή θέα στον Αχελώο και στις ακτίνες του ήλιου να τείνουν να φωτίσουν κάθε σημείο της λάκκας.

Η κάτω διαδρομή Παλαιοχωρίου

Άφιξη απέναντι από το φράγμα της Μεσοχώρας και ξανά στον πολιτισμό της ασφάλτου, με την ελάχιστη κίνηση. 


Πάμε προς Άρτα. Χάρτης διαδρομής

Παλιά καλή, καλή όμως σε αυτό το σημείο, εθνική οδός {30} Τρικάλων Άρτας, με μπάσιμο στο νομό Άρτας. Πέρασμα από τις σήραγγες, κατέβασμα σε υψόμετρο. Και η ζέστη ήδη αρχίζει να δίνει το παρών. Πριν από το Αθαμάνιο, στροφή για Τετράκωμο και το απίστευτο της διαδρομής, στο κομμάτι από Μεσοχώρα, ως το Τετράκωμο, αριθμώ στο δρόμο (και μόνο) 14 χελώνες μέσα σε ένα μισάωρο.

Μη ντρέπεσαι βρε!

Αρτινά περάσματα. Χάρτης διαδρομής

Μετά το Τετράκωμο στροφή προς Καστανιά. Χωματόδρομος, πάλι βατός ως επί τω πλείστω αλλά με σημεία που απαιτούν χαμηλές ταχύτητες. Άνετα προσβάσιμες με οποιοδήποτε ΙΧ. Πυκνή η βλάστηση, σε σημεία τα περάσματα στενά. Εξ ου και τα ονόματα των χωριών. Καστανιά, Ελάτη, Σταυρόβρυση, Μηλιανά. Λίγο πολύ η χαρακτηριστική χλωρίδα του υψομέτρου «ζωγραφισμένη» στα ονόματα των χωριών. Πίσω μας πλέον τα Τζουμέρκα και απέναντι το Αστρί. 

Τα όρη Χατζή

Τα πρώτα χωμάτινα χιλιόμετρα αυτού του κομματιού

Μετά τα Μηλιανά οι στενωσιές κατά τόπους αυξάνουν, ώσπου να βγει η διαδρομή στον πιο κεντρικό, Άρτας – Πηγών. Πιο ανοιχτά περάσματα και ξανά θέα στον Αχελώο στο κατέβασμά του πλέον με μεγαλύτερη κοίτη. Και κατέβασμα στη γέφυρα Κοράκου στα Καρδιτσο-Αρτινά σύνορα. Και ήδη 33 βαθμοί να με ταλαιπωρούν.

Τα τοπία, όμως, αποζημιώνουν!

Πατήματα Καρδίτσας. Χάρτης διαδρομής

Κομμάτι Καρδίτσας. Κάτω από το ποτάμι πλέον.


Αχελώος ξανά και το παλιό δίκτυο σηραγγών


Στο δρόμο για Βραγγιανά, ο δρόμος ανηφορίζει από τη γέφυρα στα 400m ύψος στα 600m περνώντας κάτω από γκρέμια και πετρώματα που προκαλούν συχνά πυκνά καταπτώσεις και απαιτούν εγρήγορση. Πυκνή βλάστηση φυλλοβόλων, όμορφη θέα στην οροσειρά Αστρί, όπως φαίνεται στα Δυτικά.

Πάνω από τα Βραγγιανά, κοιτάζοντας προς Βορρά

Και ανηφόρισμα… Μετά τα Βραγκιανά, χωματόδρομος. Βατός, αλλά με μπόλικη σκόνη. 


Σε συνδυασμό με τη ζέστη, αναγκαστικά κλείσιμο παράθυρα και air con. Πέρασμα από μικρούς οικισμούς και άφιξη στο ψηλό πάσο που οδηγεί στο χωριό όνομα και πράμα «Διάσελλο». 1050m ψηλά και μπαίνουμε στο νομό Ευρυτανίας. 

Ευρυτανίας κατάβαση! Χάρτης διαδρομής

Και όλα συνάδουν Είπαμε, προσεγμένος οδικά νομός. Ολόφρεσκια άσφαλτος, αλλαγή χλωρίδας, από τα φυλλοβόλα στο έλατο. Τα γνωστά της Ευρυτανίας. Δεν αφήνει τίποτα στην τύχη. 

Στον οικισμό Διάσελλο, λίγη (ή μάλλον πολλή δροσιά)

Από εκεί το ταξίδι παίρνει δύσκολη τροπή, αφού ακόμα και στα 700 800m ύψος η θερμοκρασία είναι κοντά στους 34 και ο ήλιος καίει. Ούτε ένα συννεφάκι. Και ίσως το πιο «αδιάφορο» κομμάτι μιας και δεν έχει να προσφέρει κάτι στο τομέα της «γνώσης», έχοντας το διαβεί αρκετές φορές.



Κέδρα, Αη Γιάννης, Φουσιανά, Ραπτόπουλο. Από εκεί, όχι προς Αη Βλάσση, δε θέλουμε να πάμε προς Τέμπλα, αλλά Λιθοχώρι και Γρανίτσα.  Με τις κορφές των Δυτικών Αγράφων πλέον στο ταξιδιωτικό background κατηφόρι. Λημέρι, Βούλπη σε ένα ανάγλυφο που μοιάζει παντού το ίδιο. Γήλοφοι, με περάσματα ποταμών, σε οργιαστική βλάστηση με συνεχές ταλαίπωρο στροφιλίκι. Και η ζέστη πλέον στο 35. Φουλάρισμα σε καύσιμο και πέρασμα από τον Μέγδοβα. Ανηφόρι από τα 300 στα 800m ύψος και ανάπαυλα στη διασταύρωση Κρέντη – Φραγκίστας. 

Φαγητό, πλύσιμο το πρόσωπο και 10λεπτο κλείσιμο τα μάτια. Είναι αρκετό αυτό το φρεσκάρισμα. 
Κλασσικές επαρχιώτικες πινακίδες <3.


Το απίστευτο γαλάζιο της λίμνης Κρεμαστών προσφέρει ένα όμορφο θέαμα κατηφορίζοντας την εθνική οδό Καρπενησίου Αγρινίου. Γέφυρα Επισκοπής, στάσεις για φωτό. Το ίδιο και μετά το πέρασμα στο νομό Αιτωλακαρνανίας.


Στη «μάνα» Αιτωλακαρνανία. Χάρτης διαδρομής


Είχα γράψει πολλές φορές και πολύ παλιότερα ότι αν η Ελλάδα και η πατριδογνωσία ήταν arcade video game τότε η μεγαλύτερη «ζαλάδα», χάσιμο, ποικιλία όσον αφορά τις εικόνες, την ερημιά, την απαιτητικότητα, την ποικιλομορφία μεταξύ βουνών, πεδιάδων και παράκτιων και παραποτάμιων περιοχών θα την είχε η Αιτωλακαρνανία. Θα ήταν η «μάνα». Εμμένω στην άποψή μου. Και βρέθηκα στο ευχάριστο σημείο να κάνω μια «βόλτα» στα πατήματα του Παναιτωλικού όρους που δεν είχα επισκεφτεί ποτέ. Να ευχαριστήσω τους συγγραφείς του μπλογκ Κατελάνος και Περίχωρα, τα 2 αδέρφια Χ. και Τ. Παρθένη για την ανάδειξη των τόπων και κάποιες οδηγίες από τα πλήρως αναλυτικά τους κείμενα.

Στη γέφυρα Επισκοπής, που σπάνια περνάω. Συνήθως με κερδίζει η Τατάρνα!


Με τη θερμοκρασία να έχει στρογγυλοκάτσει στους 35, μια cocacola και στο καπάκι ένας πολυπόθητος espresso freddo στον Άγιο Βλάσσιο μου δίνουν «νεύρο» να αναλάβω και να οδεύσω ξανά στις εσχατιές χαζεύοντας για τελευταία φορά αυτό το μπλε.



Παρυφές Παναιτωλικού προς Αρέντα και έπειτα Προυσσός. Χάρτης διαδρομής

Αφήνω την Ε952 στα 700m ψηλά και μπαίνω σε ένα δίκτυο μικρών χωριών – οικισμών καλύτερα. Σκαλιτίνα, Πεντάκορφο, δρόμοι στενοί και απαιτητικοί, σε σημεία κουραστικοί. 


Ανηφόρι κατηφόρι και σε κάποια σημεία αρχή χωματόδρομου. Κοκκινόχωμα. 


Χωριό Καστανούλα και ως αυτό το σημείο υπάρχουν σημάνσεις προς Αγρίνιο. Πάνω σε ένα πέταλο αφήνουμε «τον κεντρικό» και στρίβουμε προς Παλαιοκερασιά και Αρέντα. Και αρχίζει η ανάβαση. Χωματόδρομοι και υψόμετρα τετραψήφια. Η (σχετική) δροσιά επανέρχεται καθώς η πορεία μπαίνει σε ελατόδασος. 


Σχετικά βατός ο δρόμος, πάρα πολλά τα μελίσσια ξανά. Το μόνο σημείο «πολιτισμού» καθώς η κίνηση είναι μηδαμινή. Σε σημείο βρίσκομαι μπροστά από μια βατή σάρα, θεαματική με πολύ όμορφη θέα προς Δυσμάς. Αχνοφαίνεται και η Λευκάδα. 



Πόσο έρωτας...

Η όμορφη χάραξη της πορείας του πάσου, από ψηλότερα

Ελλάδος χωματόδρομοι, στη "μάνα"

Η βλάστηση εξαφανίζεται κάπως και φτάνω στον αυχένα. Στα 1450+ μέτρα ξαναμπαίνω στο νομό Ευρυτανίας που με υποδέχεται με τις πιο όμορφες απόψεις των κορυφών του Παναιτωλικού όρους, της Χελιδόνας, της Καλιακούδας και πολλών ακόμα κορυφών.

Η Καλιακούδα δεσπόζει στο βάθος


Μπροστά μου το ορεινό χωριό της Δροσοπηγής (γνωστότερη ως Αρέντα).


Με φόντο τη Χελιδόνα αριστερά στο βάθος και πιο δεξιά την Καλιακούδα.


 Άσφαλτος στο χωριό μόνο. Από εκεί μπορώ να κατηφορίσω προς Καταβόθρα και Σαρκινή με τελικό προορισμό τις νότιες «παραλίες» της λίμνης Κρεμαστών. Επιλέγω όμως την έτερη οδό, το δασικό δρόμο προς τον αυχένα που ανήκει στο δρόμο Καρπενησίου – Θέρμου – Αγρινίου στο ύψος κάτω από τον Προυσσό.


Περάσματα κάτω από τα γιγαντιαία δέντρα

Θέα προς το Βορρά

Η διαδρομή είναι μαγευτική, ο δροσερότερος αέρας καλοδεχούμενος, η θέα απίστευτη. Κάθε μισό λεπτό απαθανατίζω. Σε σημεία ίσως ο δρόμος γίνεται πιο απαιτητικός, χωρίς όμως να προβληματίσει. Φτάσιμο ως τα καταλύματα και τα σπίτια των βοσκών και σε λίγο ακόμα πάλι στον πολιτισμό. 

Φτάνοντας στο τέλος αυτού του χωματόδρομου



Στον αυχένα που κάποτε ο τιράντας ατένιζε με απορία και δέος σχεδόν 7-8 χρόνια πριν. Τότε μάθαινα την Ελλάδα, τώρα την "αναλύω".


Κατέβασμα βορειότερα σε χαμηλότερα υψόμετρα προς τον Προυσσό. Και στη βάση του χωριού η διασταύρωση που θα με οδηγήσει στο τελευταίο πατριδογνωσιακό κομμάτι για την ημέρα. Αυτό που οδηγεί στο φαράγγι του Πανταβρέχει μαζί με την απαιτητική στο κατόπι ανάβαση του διάσελου Καλλιακούδας.


Ακολουθώ πινακίδες προς Καστανιά. Είπαμε. Είμαι στο νομό Ευρυτανίας. Πλούσιος και τίποτα δε μένει στην τύχη. Δεν υπάρχει μόνο σήμανση εθνικού δικτύου, αλλά και ξύλινη με όλα τα μονοπάτια που μπορεί κανείς να πάει με τα πόδια ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. 

Το google maps δε δίνει ακόμα πορεία για το χωριό Ρόσκα που είναι να κατευθυνθώ, αλλά τουλάχιστον ως και την Καστανιά (και πιο πέρα) η άσφαλτος είναι μια χαρά. 

Συχνή η θέα προς το φαράγγι

Απαιτητική γεωλογία

Προσοχή στις πτώσεις βράχων γιατί τα απόκρημνα πετρώματα δε συγχωρούν. Αυτό άλλωστε είναι ο λόγος που δημιουργούνται τόσα φαράγγια. Προχωρώ προς το επόμενο χωριό, του Προδρόμου. Στενωσιές και μόλις βγω αρχίζει ο χωματόδρομος. Σε αυτό το σημείο συνάντησα πολλά (3-4) to rent - off road οχήματα που κουβαλούσαν επισκέπτες που γύριζαν από το φαράγγι του Πανταβρέχει. 


Πλησιάζοντας προς Ρόσκα

Μετά από 9-10 χλμ άφιξη στο χωριό Ρόσκα. Ανάπαυλα στην πλατεία, δροσερό νερό, συνομιλία με τον κάτοικο τον κυρ Γιάννη και «αφαίμαξη» της υπέρ-χρήσιμης πληροφορίας ότι το διάσελο είναι «καθαρό», αφού πρόσφατα πέρασε το γκρέηντερ του δήμου.

Κατάβαση στο γεφύρι του Κρικελλοπόταμου (600m ύψος) που αισιοδοξώ ότι θα επισκεφτώ οικογενειακώς στο εγγύς μέλλον. 



Τόσο απανωτές στροφές δεν έχω δει πουθενά...

Τα αραιώματα ανάμεσα στα δέντρα, είναι τα περάσματα του φιδίσιου δρόμου. Και κάτω τα Δολιανά.


Και από εδώ αρχίζει το πιο απότομο και επικλινές μακαρόνι δρόμου που έχω διαβεί ποτέ. Απανωτές στροφές και ταυτόχρονα κλίσεις της τάξης του 12-15% σε σημεία σε τόσο κοφτά περάσματα που δε καταφέρνω ούτε 2α ταχύτητα να βάλω. 

Πέρασμα από το χωριό των Δολιανών (νυν Στουρνάρα) και στα περίπου 1000m αρχίζει το απότομο. Ζαλάδα σκέτη, δρόμος που αν δε καθαριστεί θέλει μέγιστη υπομονή. 1500m ύψος και τα δέντρα μας χαιρετούν, καθώς και ο ήλιος. Μαζί και η 2α στο κιβώτιο που αδυνατεί να κουμπώσει και να κρατηθεί, ένεκα του συνδυασμού της κλίσης και της τουρμπίνας που αγκομαχεί στα ψηλά. Απόγευμα και χωρίς ήλιο με 19βαθμούς φτάνω στο διάσελο των 1740m. 

2α με το ζόρι

Η θέα προς το Νότο

Τέλος για σήμερα, μυρίζει επιστροφή.
Στάση δροσιάς, αγνάντεμα. Από Δυτικά οι απαρχές του Κατελάνου (Παναιτωλικό), στο πολύ βάθος ως και το Παναχαϊκό, πιο Ανατολικά τα όρη της Ναυπακτίας κορυφές Τσεκούρας και Αρδίνης. Και πολλές ακόμη… 

Στα βόρεια δεσπόζει το Βελούχι πάνω από το Καρπενήσι. Από αυτό το σημείο η κορυφή της Καλιακούδας είναι ούτε 1 ώρα υπόθεση.


Μετά τις βαθειές ανάσες κατέβασμα πάλι σε μια στροφάτη κατάβαση, πέρασμα από τις κατασκηνώσεις Καλιακούδας (παιδομάζωμα πραγματικό!) και κατάβαση με βαρετές συνοπτικές διαδικασίες στον πολιτισμό.

Βλέποντας τη ζέστη της επόμενης μέρας, χτύπησα τις απαραίτητες δόσεις ενεργειακού ποτού για να τα καταφέρω ως τη Θεσ/νίκη, ενώ το αρχικό πλάνο ήταν να μείνω άλλη μια βραδυά έξω. Η επιστροφή στη βάση γλυκειά, τα πόδια να «χτυπάνε πετάλ» από μόνα τους. Μια ακόμα πατριδογνωσία είχε τελειώσει. 1031 χιλιόμετρα από Θεσ/νίκη προς Θεσ/νίκη.

Χάρτες διαδρομών ενδιαφέροντος:

Τρικαλινό κατέβασμα παρά τω Αχελώω. Χάρτης διαδρομής
Πάμε προς Άρτα. Χάρτης διαδρομής
Αρτινά περάσματα. Χάρτης διαδρομής
Πατήματα Καρδίτσας. Χάρτης διαδρομής
Ευρυτανίας κατάβαση! Χάρτης διαδρομής
Στη «μάνα» Αιτωλακαρνανία. Χάρτης διαδρομής
Παρυφές Παναιτωλικού προς Αρέντα και έπειτα Προυσσός. Χάρτης διαδρομής

Σημείο διανυκτέρευσης:

Εκκλησάκι έξω από το Χαλίκι. Λίγο πιο έξω από τα σπίτια του χωριού, αλλά "εντός" του, ένας στενός χωματόδρομος οριοθετεί το κατέβασμα.

Σημεία ενδιαφέροντος:

Αυχένας πάσου Χαλικιού - Ανηλίου. Στα 1650μ υψόμετρο, σύνορα νομών Τρικάλων και Ιωαννίνων. Το κατέβασμα προς Χαλίκι ΕΠΙΚΟ σε σκηνικά φθινοπωρινά λόγω του δάσους οξιάς.
Φράγμα Μεσοχώρας. Στο όριο που βρίσκει η διαδρομή την εθνική οδό Τρικάλων - Άρτας. Κομβικό σημείο στο φράγμα.
Γέφυρα Κοράκου (Σύγχρονη). Στα σύνορα νομών Άρτας - Καρδίτσας. Απαρχές προς τα Βραγκιανά και έπειτα προς Ευρυτανία. 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου