Συνεπής στο ραντεβού ακόμη μια φορά και αισίως καταστάσεων επιτρεπουσών, κατάφερα, πάλι με τη βοήθεια συνοδηγού να φέρω εις πέρας το καθιερωμένο ταξιδιωτικό αλωνιστικό διήμερο (φέτος μία διανυκτέρευση). Στο πρόγραμμα Ευρυτανικά βουνά ως επί τω πλείστω με κάτι από συνοριακό Αιτωλακαρνανίας Φωκίδας και Φθιώτιδας και πιο συγκεκριμένα Σαράνταινα και Βαρδούσια. Ρούμελη με άλλα λόγια. Ο καιρός όχι απόλυτο σύμμαχος μεν, αλλά αισίως να μας επιτρέπει τις διαδρομές που θέλαμε να πραγματοποιήσουμε, πάντα βάζοντας τη δική του απόχρωση στο όλο εγχείρημα.
Ο φετινός προορισμός, αν με ρωτούσατε το Δεκέμβρη, όπως τότε το οργάνωνα, θα ήταν να ακολουθήσω τα πατήματα του rally Ακρόπολις στη Στερεά Ελλάδα. Τις κλασσικές διαδρομές όπως Ελάτεια, Καρούτες, Ελευθεροχώρι, Κλένια, Ρεγκίνι, Γραβιά, Άμφισσα και δε συμμαζεύεται... Το έφερε, όμως, πάλι να κάνω και μια ορεινή ανάβαση, κάτι που καθιερώνεται.
Έχοντας αλιεύσει στοιχεία από το διαδίκτυο, και ψάχνοντας με κέρδισε ξανά ο άξονας Βαρδούσια, Σαράνταινα (που περιπαιχτικά προτάθηκε από τη γυναίκα όταν έκλεινα τα 40 το Νοέμβρη), με ανάβαση της Χελιδόνας την οποία είχα ερωτευτεί από εκείνο το Νοέμβρη πάλι, όταν βρεθήκαμε εκεί για τις φθινοπωρινές μας διακοπές.
Έχοντας περάσει ένα δεκαήμερο άδειας με τις καιρικές συνθήκες να είναι ασταθείς στην επικράτεια της Ελλάδας, το ίδιο αναμενόταν και για το διήμερο μπροστά μας. Από τις 2 μέρες του Σ/Κ αυτή με την καλύτερη καιρική πρόγνωση θα είχε την ανάβαση και η άλλη τα οδικά ως επί τω πλείστω. 3η φορά που το αυτό concept επικρατεί, σχεδιάζω τη 2η μέρα να ανέβω βουνό, αλλά ο καιρός τα φέρνει ανάποδα. Αξημέρωτη, το λοιπόν, αναχώρηση για πρωινή ανάβαση της Χελιδόνας... και μετά έχει ο Θεός.
Ο συνοδηγός. Ως 4 μέρες πριν την αναχώρηση ο φίλτατος Γιώργος, συνοδηγός σε πολλές μικρές, αλλά και κλασσικά "ταλαίπωρες" διαδρομές, ήταν να ακολουθήσει. Το πιεσμένο, όμως, πρόγραμμα δουλειάς και κάτι έκτακτα δεν του το επέτρεψαν τελικά. Πάνω εκεί που είχα πάρει απόφαση ότι θα πήγαινα μόνος και σκεφτόμουν να ελαφρύνω το αμάξι από τη σκηνή, Παρασκευή μεσημέρι χτυπάει στο viber ο Δημήτρης, ο συνοδηγός της Πατριδογνωσίας 2018 και λέει "τι ώρα φεύγουμε φίλε μου;". Και με αφήνει λίγο παγωτό, γιατί δεν περίμενα να μπει έτσι "δυναμικά" στο κόλπο. Ιδιαίτερα τελευταία στιγμή.
Ο Δημήτρης. Μια σχέση ιδιαίτερη έχουμε οι δυο μας. Φυσιολάτρες και οι 2 στο έπακρο, αλλά με διαφορετικές καταβολές, τρόπους ζωής (ΟΚ, αυτό έλειπε) και ιδέες υλοποίησης μιας εκδρομής. Το 2018 η συμβίωσή μας δε απέδωσε τα αναμενόμενα. Εκείνος δεν ήταν τόσο συμμετοχικός για τους Α και Β λόγους, είχα και εγώ λίγο "αντροπερίοδο" (sic) και αναρωτήθηκα φέτος... λες να πάω μόνος; Είναι μέρη όμως απαιτητικά, καλό θα είναι να έχω κ εγω κάποιον να με υποστηρίζει. Ενέδωσα στην πρότασή του και δε το μετάνιωσα καθόλου.
Προετοιμασία. Αρτιότερη από ποτέ. Έτοιμοι για το roam & overlanding.
2 και κάτι έξω από τα διόδια
Πάνω στη μπαγκαζιέρα: σκηνή, ορειβατικά (μπότες, μπατόν, σάκο ορειβασίας, υδροδοσία), 2 υποστρώματα, 1 φουσκωτό στρώμα, 2 υπνόσακους, ο κετσές για το χαλάζι (2m x 1m λάστιχο, υλικό από αυτό που είναι για τα πατάκια αμαξιού), 2 πλαστικά 2m x 3m εμβαδό για πάσα στεγανοποιητική χρήση (χορηγία του Άλεξ από την πατριδογνωσία 2019), το βαλιτσάκι (βαλιτσάρα δλδ) του drone του Mήτσου, 1 μαξιλάρι, 1 σακούλα με τα σεντόνια, κουβέρτα μαξιλάρι του Δημήτρη, όλα αυτά πάνω στη μπαγκαζιέρα.
Πίσω στο μικρό χώρο αποσκευών: το 20λιτρο μπετόνι νερό με 2 κιούπια, το 10λιτρο μπετόνι με 9 λίτρα πετρέλαιο και τα σύνεργα ανεφοδιασμού (χωνί, στόμιο, γάντια), το βαλιτσάκι έκτακτης ανάγκης με τα όσα χρειάζονται και τα σαμπουάν / καθαριστικά / σακούλες σκουπιδιών. Μέσα άρχοντες της άνεσης, μόνο τα απαραίτητα, σάκος ρούχων μας και τα ηλεκτρονικά μας (φορτιστές, κάμερες κτλ) χάρτη gps και λίγο πολυ αυτά.
Για πρώτη φορά, επίσης, με καλύπτει το κινητό εξ ολοκλήρου φωτογραφικά. Επίσης για πρώτη φορά, εκτενώς καλύπτω βιντεοσκόπηση διαδρομών (σχεδόν 20 μέρες μετά που γράφω το άρθρο, ακόμα ανεβαίνουν τα βίντεο των διαδρομών, ας όψεται η αργή μου σύνδεση). Μπόλικες κάρτες μνήμης και ένα power bank στη θήκη γυαλιών πάνω από την πόρτα του οδηγού να κρατάει τη μπαταρία γεμάτη για όσο δε βρέχει.
Αναχώρηση. Άκρως ... τι πρωινή... Βραδυνή είναι αυτό. 01.30 ξύπνημα μετά από 3 ώρες ύπνο, αλλά μια ξεκούραστη Παρασκευή, 01.50 καφέ και 02.00 φεύγουμε από Θεσσαλονίκη.
Ημέρα 1η,
Κατάβαση προς Ευρυτανία, Ανάβαση Χελιδόνας, Πάσο Σαράνταινας, Γραμμένη Οξυά.
Κατάβαση προς Ευρυτανία, Ανάβαση Χελιδόνας, Πάσο Σαράνταινας, Γραμμένη Οξυά.
Ναι... , 8.30 πρέπει να είμαστε στη βάση της Χελιδόνας. 30 χιλιόμετρα κάτω από το Καρπενήσι, έτσι ώστε στις 12.30 να έχουμε ξεκινήσει το αλώνισμα. Τα χιλιόμετρα περνάνε, ο Δημήτρης στο εποικοδομητικό μπούρουμπούρου να προσπαθεί να "συγκρίνει" τις πατριδογνωσίες και τα κοινά πατήματα. Τότε αρχίζαμε με οδικό και 2η μέρα ορειβατικό, φέτος, τώρα, ΣΗΜΕΡΑ, ανάποδα.
Αυτό το feeling του "συμβαίνει σήμερα, ΤΩΡΑ" πάντα αγαπημένο. Με ξυπνάει στις βαρετές ευθείες της εθνικής οδού, σβήνοντας το κάθε χασμουρητό και το τι στο... κάνω εδώ πέρα πάλι φέτος, με ένα μικρό μειδίαμα.
Παρασκευή βράδυ είχε βρέξει στην κεντρική Ελλάδα, σε σημεία έντονα, αλλά η ποιότητα των Ευρυτανικών δρόμων και χωμάτινων διαδρομών δε με ανησυχεί. Λάρισα, 4η έξοδος, πάμε προς Νίκαια και παλιά εθνική οδός μέσω Φαρσάλων. Επική νέκρα στο δρόμο.
Παρασκευή βράδυ είχε βρέξει στην κεντρική Ελλάδα, σε σημεία έντονα, αλλά η ποιότητα των Ευρυτανικών δρόμων και χωμάτινων διαδρομών δε με ανησυχεί. Λάρισα, 4η έξοδος, πάμε προς Νίκαια και παλιά εθνική οδός μέσω Φαρσάλων. Επική νέκρα στο δρόμο.
Φτάνουμε σιγά σιγά προς Λαμία. Εκεί κόβουμε προς Ξυνιάδα, και ακριβώς στις αρχές της Ε65 παρακάμπτουμε και μέσω Τρίλοφου και Γραμμένης "κλέβουμε" ώρα και βγαίνουμε στην αγαπημένη Ε.Ο.{38} aka E952. Λαμίας - Καρπενησίου. Ο ρυθμός κάπως μας ξυπνάει και οι στροφές δίνουν το δικό τους ρυθμό στην άδεια οδό.
Περνάμε στη φάση που το "πρωινό σούρουπο" (αυτή η φάση της ημέρας που επειδή ξύπνησες νωρίς, το λίγο φως "μεταφράζεται" ως νύχτα στο υποσυνείδητο) φεύγει και ξημερώνει, με τον ήλιο να έρχεται σπαστός μέσα από καταχνιά. Μας βρίσκει στον Τυμφρηστό με τις απανωτές στροφές και τη διαφορά 250μ υψομετρικού από τον κάτω στον πάνω μαχαλά.
6 και τέταρτο το πρωί βρίσκουμε αισίως αρτοποιείο να πάρουμε ένα καφέ και κάτι τι (έξτρα), αλλά σαββατιάτικα τα πρατήρια δεν έχουν ανοίξει ακόμα. 7 η ώρα τυπικά φτάνουμε στο Μικρό Χωριό,
Από εδώ ξεκινάμε την ανάβαση στον πρωινό ήλιο να δείχνει τα πάντα πιο όμορφα από όσο ήδη είναι. Προς το "Μοσχοπλάι" ανηφορίζουμε προς τον αυχένα του δασικού δρόμου (στο video λίγο πιο κάτω η ανάβαση από την επίσκεψη του 2019), όπου στο 25:00 κόβουμε αριστερά προς τον "Ποτιστή". Τις βρύσες για τα ζώα (συνήθως γελάδια), αλλά και με πόσιμο νερό για τον περαστικό. Περιττό να πω ότι σε τυπικό Ευρυτανικό στυλ, ο δρόμος όντως ήταν σε άριστη κατάσταση, μια και είναι η εποχή πλέον που δέχεται μεγάλη επισκεψιμότητα. Οι βροχές της χθεσινής μέρας δεν συνετέλεσαν αρνητικά στην ανάβασή μας.
Χελιδόνας Ανάβαση.
Από τα 1500μ του Ποτιστή στα 1974μ της κορυφής. Και κάνουμε τη λάθος αρχή μετά τις προετοιμασίες να πάρουμε τη συνέχεια του δρόμου μετά τον Ποτιστή και να αρχίσουμε την πορεία μας μέσα από τον χαλιά... Τα εύκολα δύσκολα για τα πρώτα 10 λεπτά της ανάβασης. Η σωστή πορεία είναι από τα δέντρα, μισή στροφή πριν φτάσεις στον ποτιστή, μέσα από περπατημένο σχετικά μονοπάτι, αλλά με τα κλαδιά των κέδρων να χρειάζονται λίγο κοντράρισμα στα στενά σημεία.
Καιρός σύμμαχος, ένα ανεπαίσθητο αεράκι και, ένα καινούριο επίσης trend, με μουσική υπόκρουση για να δίνει το ρυθμό της τα Ηπειρώτικα που τυγχάνουν εκτίμησης και από τους δυο μας σε σωστή ένταση. Ένα ιδανικό background, τα τοπία των βουνών, παρ'ότι λείπει το κυρίαρχο στοιχείο των βορειότερων αναβάσεων, το πεύκο.
Όταν πιάνουμε ρυθμό και ανοίγει η πλάση, φεύγουμε σταδιακά από τα δέντρα και εντοπίζουμε ευκολότερα τα παλαιοκαιρισμένα, αλλά ορατά κίτρινα σημάδια σε βράχους, κούκους (πέτρες η μία πάνω στην άλλη που οριοθετούν ένα πέρασμα) και κορμούς δέντρων. Άξαφνα και πάνω στον κόπο της ανάβασης, ένα αγριόγιδο ( ; ) ή ζαρκάδι μας βλέπει από 70 μέτρα μακρυά. Παρατηρεί την ανάβασή μας, δεν τρομάζει κατευθείαν, ούτε καν και στις φωνές μας, μέχρι που δίνει μια κραυγή και με άψογα ζυγισμένα βήματα απομακρύνεται πάνω στα κατσάβραχα. Και έτσι αισίως, 200μ της ανάβασης έχουν περάσει.
Η ανάβαση δεν είναι κάτι το απαιτητικό, είναι σταθερά απότομη, οπότε βρίσκει και ο αμύητος ρυθμό μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.
Σε αυτό το σημείο κοντά στα 1700μ τα δέντρα ήδη μας έχουν αφήσει και η πορεία συνεχίζει πλέον στο λούκι, παράλληλα με το χαλιά (πεσμένες πέτρες), οπότε μπορεί κανείς να συνεχίσει και διαισθαντικά.
9η πρωινή ώρα και μικρή στάση. Εύρημα, για πρώτη φορά η πεταλούδα του είδους Lycaena candens.
Λίγο μετά μερικές ανάσες και γρήγορο ανέβασμα μέχρι τον αυχένα λίγο κάτω από την κορυφή.
Εδώ βλέπουμε όλη τη μαγευτική θέα προς Δυτικά. Τι υπάρχει πίσω από την πλαγιά που τόση ώρα ανεβαίναμε. Τα όρια του νομού Ευρυτανίας με την Αιτωλακαρνανία, τις πάμπολλες κορυφές του Παναιτωλικού, από ένα σημείο πιο δίπλα τη λίμνη Κρεμαστών και τις δύο επιβλητικές κορφές, αυτή της Τέμπλας και το Τρύπιο βουνό (Β'νι). Κάτω το πέρασμα του Τρικεριώτη, όπως καταλήγει στη μεγάλη λίμνη. Μια μαγεία!
Λίγο πιο κάτω ένα άγριο κοπάδι γιδιών, μάλλον θα το είχαν σκάσει από κάποια στάνη, βόσκει ανέμελο σε σαθρό έδαφος που αμφιβάλλω αν άνθρωπος θα κατάφερνε να κρατήσει ισορροπία πάνω του. Κάποιο "κατάλληλο" πάτημα ενός ζώου ρίχνει μια κροκάλα προς τα κάτω. Έπεφτε για τουλάχιστον 50 δεύτερα, τουλάχιστον τόσο ακουγόταν...
Μετά τη δεκάλεπτη στάση για τις φωτό, μικρό τραβερσάρισμα προς τον τελευταίο λόφο και ανέβασμα στην κορυφή. 1974μ ψηλά. "Μόνο" θα σκεφτόταν μερικοί, αλλά με θέα που θα ζήλευαν πολλά ψηλότερα βουνά. Λίγο μετά τις 9.40 είμαστε πάνω.
Ο Δημήτρης αναλώνεται στο πέταγμα του drone για εκπληκτικά πλάνα. Εγώ ρεμβάζω.
Επιβλητικά τα πλάνα από άλλα 300 400 μέτρα ψηλά, ευγενική χορηγία του Δημήτρη Γολιδόπουλου.
Τα χιλιάδες ζούδια πετούμενα και μη κατακλύζουν την κορυφή. Τα μάτια μας θαμπώνονται από το θέαμα. Όπου και να δεις... Άγραφα και Βελούχι, η αδερφή Καλιακούδα με πιο πίσω τη Σαράνταινα που θα βρισκόμασταν στη συνέχεια της ημέρας και ακόμα πιο πίσω τα Βαρδούσια.
έπειτα πίσω από το Τρύπιο Β'νι οι κορυφές του Κατελάνου και έπειτα Νεραϊδοβούνι και Κουτουπάς στο πέσιμο προς τη λίμνη Κρεμαστών. Πιο πίσω τα όρη Βάλτου. Υπερθέαμα κορυφών.
Πρώτη φορά, ειλικρινά, ανεβαίνω σε ένα βουνό και δε θέλω να ξεκινήσω το κατέβασμα...
Ο Δημήτρης τελειώνει τα φωτογραφικά του, μαζί κάποιες κοινές φωτογραφίες και κάποια κοινωνική δικτύωση. Τα τηλεφωνήματα στη "συντακτική ομάδα" του Κατελάνου και Περίχωρα (των οποίων το υλικό είναι πραγματική διδαχή για άτομα που σαν κ μένα κάνουν τα πρώτα πατήματά τους στην περιοχή και τουλάχιστον αξιέπαινο κειμήλιο για την ανάδειξη της Ελληνικής φύσης), δυστυχώς δεν απαντήθηκαν. Ήθελα να τους μεταβιβάσω το πόσο "άδικο" είναι που τόσο όμορφοι ορεινοί όγκοι είναι σε τέτοια απόσταση από εμάς στη Βόρεια Ελλάδα. Γεροί να είμαστε να τα επισκεπτόμαστε όσο συχνότερα γίνεται.
Πλάνα από την ανάβαση.
Κατεβαίνοντας το κοπάδι των αγριοκάτσικων ήταν εκεί ακόμα, κάνοντας παρέα στους Κέδρους και τα Έλατα και τα Μαλόκεδρα που σκαρφαλώνουν μονάζοντας στους αιώνες αγέρωχα πάνω στις κορυφές.
10.30 αρχίζουμε πλήρως εναρμονισμένοι στο πρόγραμμα την κατάβαση και με συνοπτικές διαδικασίες, σε ούτε μια ώρα έχουμε φτάσει στη βάση, στον Ποτιστή.
Και έχουμε μια ολόκληρη ώρα για ανασύνταξη. Πολύ σημαντικό, και το έχω καθιερώσει στο overlanding, το πλύσιμο / μπάνιο μετά από τέτοια π.χ. ορειβατική φάση.
20 λίτρα νερό στο μπετόνι είναι αρκετά. Πρώτα εγώ και έπειτα συνοδηγός μπανιαριζόμαστε. Το να βγαίνεις καθαρός, να μην κολλάς και να μη ζέχνεις, σε ξεκουράζει αφάνταστα. Και πραγματικά όταν κλείσαμε πόρτες, βάλαμε τα "βρώμικα" ρούχα πάνω και ξεκινήσαμε 12.30, ήταν σαν να είχαμε ξυπνήσει 7-8 η ώρα και απλά κάναμε τη βόλτα μας στο βουνό.
Ο καιρός άρχιζε να συννεφιάζει ελαφρώς. Αναμενόταν καταιγίδες στην περιοχή και διαφαινόταν ότι σε μερικές ώρες ο καιρός θα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
Τώρα όμως απολαμβάνουμε κάδρα φύσης. Απλά...
Η κατάβαση ξεκινάει με μεγάλα κέφια. Κατάβαση από το Μοσχοπλάι προς Μικρό Χωριό. Εκεί ένα μισάωρο χάνεται, σε ανεφοδιασμό του αμαξιού. Η κούραση χτυπάει το πρώτο μικρό καμπανάκι της. Η ηλιοφάνεια των 30λίγο βαθμών κελσίου μας τυραννάει λίγο πριν εξαφανιστεί στα σύννεφα ανεβαίνοντας την Καλιακούδα και ένα μικρό ανακάτωμα του Δημήτρη σιάχνεται με λίγο ανθρακικό.
Και ανηφορίζουμε... Μεγάλο Χωριό - Καλιακούδα - Ανιάδα - Συγγρέλο
2 παρά και σκαρφαλώνουμε πλέον άνευ ηλιοφάνειας στις παρυφές Καλιακούδας. Ξεκινώντας από το Μεγάλο Χωριό, απέναντι από το Μικρό, στα ~900μ υψόμετρο.
Περνάμε τις κατασκηνώσεις και ανηφορίζουμε μόνο λίγο για να πάρει μια ιδέα ο συνοδηγός μια άποψη της Καλιακούδας και του οδικού πάσου. Είμαστε ήδη στα 1400μ ύψος. Γυρίζουμε στις κατασκηνώσεις και λίγο πιο κάτω, στάση στην εκκλησία Κοίμησης Θεοτόκου, που δίνει εξαιρετική θέα στην Καλιακούδα.
Έπειτα ξεκινάμε και μπαίνουμε στο δασικό δρόμο (σε άριστη επίσης κατάσταση) που οδηγεί στην Ανιάδα. Στενός, με απίστευτα περάσματα σε σάρες, μικρά ξέφωτα και σε σημεία οργιαστική βλάστηση ελάτων - κέδρων και φυλλοβόλων να σηματοδοτούν την ύπαρξη κάπου ρέματος, πολλά στην περιοχή.
Σε δυο σημεία του δρόμου υπάρχει διακλάδωση του δρόμου προς Ψιανά. Εμείς πάμε προς Ανιάδα. Η είσοδος στο χωριό, απίστευτα στενή, περνώντας μπροστά από τις αυλές σπιτιών (με κάποια κίνηση λόγω Σαββάτου). Τέλος της χωμάτινης διαδρομής, βγήκαμε άσφαλτο, περνάμε ταχέως προς τα νότια, μέσω Κρίκελλου, στα όρια με το νομό Αιτωλακαρνανίας, και με τη Φθιώτιδα και τη Φωκίδα να βρίσκονται ελάχιστα πιο Ανατολικά...
Κάποιες πρώτες σταγόνες βροχής μας πιάνουν. Οι κορφές στα βουνά είναι ήδη ανταριασμένες. Ελέγχω το blitzortung και βλέπω οτι η Χελιδόνα έχει ήδη κεραυνικά. Το ίδιο ετοιμάζεται και στα Βαρδούσια. Συνεπώς το αρχικό πλάνο να κατέβουμε πιο νότια προς Δομνίστα και να ανέβουμε τον ορεινό όγκο της Κοκκινιάς είτε λίγο πριν από την Αράχοβα ή (ακόμα μακρύτερα) από Αράχοβα - Κλεπά - Λιβαδάκι και Άμπλιανη, τρώει άκυρο.
Έχουμε τη διάβαση της Σαράνταινας και πρέπει να τη βγάλουμε. να περάσουμε απέναντι και να αποφασίσουμε ένα μέρος για διανυκτέρευση... αν επιτρέπουν οι συνθήκες.
Λίγο πριν τη Δομνίστα το λοιπόν, στροφή προς Στάβλους, ένα όμορφο κατάφυτο χωριό στα 1200μ ψηλά. Το οποίο περνάμε και συνεχίζουμε την ανάβαση σε >1500μ σε φρέσκια μεν αλλά ταλαιπωρημένη από τα καιρικά φαινόμενα άσφαλτο.
Η θερμοκρασία πλέον κάτω από 20 βαθμούς, αέρας δυνατός αρκετή η ψιχάλα σε σημεία. Λίγο έξω από την Άμπλιανη συναντάμε το χωματόδρομο που θα μας έφερνε αν επιλέγαμε πορεία Δυτικά της Κοκκινιάς. Μια άλλη φορά...
Πάσο Σαράνταινας! Χάρτης διαδρομής
Στήσιμο της κάμερας έξω, βροχή και ανακαλύπτω ότι έχω ξεχάσει τη βάση της αδιάβροχης θήκης... "Φακ" που λένε στον τόπο μου... Η βίντεο καταγραφή συνεχίζεται υπό βροχή με το ένα χέρι να γίνεται σκέπαστρο στην κάμερα και έπειτα από μέσα από το αμάξι.
Εύκολη η διάβαση της Σαράνταινας και ψυχεδελική θα έλεγα. Απίστευτες αχανείς εκτάσεις όσο βλέπει το μάτι να εκτείνονται μπροστά μας. Εύκολα δικαιολογεί την εύκολη και συχνή πρόσβαση σε κάθε είδους σκληροπυρηνικούς offroad-άδες και endurocross-άδες που τολμούνε αλπικές διαβάσεις.
Τα κλικ εδώ ελάχιστα, επιφυλάσσομαι για μια άλλη φορά. Σε ένα σημείο στάσης, τα Βαρδούσια απέναντι έχουν εξαφανιστεί, το ίδιο και η Γραμμένη οξυά. Ένας κεραυνός σκάει και σε 2-3 δεύτερα ακούγεται η βροντή, δηλαδή ούτε χιλιόμετρο μακρυά. Ώρα να κατεβαίνουμε τάχιστα...
Παίρνουμε την κατάβαση όσο γρηγορότερα γίνεται. Σε μια μεγάλη στάνη τα ζώα έχουν μαζευτεί σε ένα σημείο περιμένοντας τα καιρικά φαινόμενα να κοπάσουν.
Σε ένα σημείο ο δρόμος φτιάχνει ακόμα περισσότερο σε σημείο συνεργατικής φύσεως. 3Α και με συνοπτικές διαδικασίες πέφτουμε σε ελάχιστα πιο ασφαλή από τα καιρικά φαινόμενα υψόμετρα. Το κατέβασμα στο Γαρδίκι γίνεται σε χρόνο dt. Αυτοί οι 3Α χωματόδρομοι, μάλλον μαρτυρούν τα πλάνα εγκατάστασης ανεμογεννητριών, για ευκολότερη μεταφορά τους...
Λίγο πριν το Γαρδίκι και υπό βροχή διαλέγουμε τη χειρότερη των καταβάσεων για τα τελευταία 500 μέτρα προσέγγισης του χωριού. Μη φυτεμένες κροκάλλες, κλίσεις των 25% σε σημεία, στενά περάσματα, κλαδιά να ξύνουν το αμάξωμα, και τελικό κερασάκι μπάσιμο ξανά στον βασικό χωματόδρομο περνώντας πάνω από τσιμεντένιο ρυάκι για απορροή υδάτων. To Panda τα υπομένει βασανιστικά αργά, αλλά δε φαίνεται να πτοείται.
Λασπούρα, λερωμένα ρούχα, αναψοκοκκινισμένες φάτσες, βοήθεια του συνοδηγού στα στενά περάσματα, κάπου η κούραση αρχίζει να καταβάλει και ακόμα ο καιρός φαίνεται κλειστός. Μόνο ευχάριστο η πρόγνωση που έλεγε ότι το βράδυ θα κόπαζαν οι βροχές στην ευρύτερη περιοχή. Κάτι το οποίο δε φαινόταν καθόλου στον ορίζοντα ακόμη.
Πιάνουμε Γαρδίκι με αρκετούς επισκέπτες. Στην χειρότερη των περιπτώσεων θα μπορούμε να μείνουμε εκεί σε κάποιο κατάλυμα, αλλά στο μυαλό μας ξέραμε ότι κάτι θα μας "κάτσει" ως το βράδυ.
Περασμένη 5η ώρα απογευματινή και κατευθυνόμαστε προς το πάσο της Γραμμένης οξυάς. Η βροχή κάπως περιορισμένη σε ψιχάλες, αλλά συνεχής. Ο ασφαλτοστρωμένος και λίγο ταλαιπωρημένος δρόμος μια όαση στο δάσος οξυάς που δίνει το όνομά του στην περιοχή. Είναι το νοτιότερο σημείο εξάπλωσης της οξυάς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη!
Σχεδόν 6 η ώρα και φτάνουμε στο καταφύγιο. Κλειστό εννοείται και δυστυχώς χωρίς κάποιο άνοιγμα που θα μπορεί να μας δώσει πιθανό σημείο διαμονής. Να στηθεί σκηνή, σε σχετικά αχορτάριαστο μέρος με κατά προτίμηση κάποια βλάστηση από πάνω μας ή ένα σκίαστρο να "τραβήξει" την πολλή βροχή, αν σε περίπτωση οι ουρανοί ανοίξουν. Όπως και να έχει, εδώ "σβήνουμε". Στην χειρότερη μένουμε λίγο πιο κάτω (είδαμε ένα υποσχόμενο άνοιγμα στο ανέβασμα, δίπλα σε μια εκκλησία) ή στο Γαρδίκι.
Κάνουμε κάποια τηλεφωνήματα να ενημερώσουμε τον κόσμο πού είμαστε και απολαμβάνουμε το ψιλόβροχο να πέφτει πάνω μας, φωτογραφίζοντας τη μαγεμένη πλάση. Προς Βαρδούσια η ορατότητα τώρα επιτρέπει να χαζέψουμε τις κορυφές της Πυραμίδας, τις Σούφλες και τον όγκο της Κωστάριτσας να δέχονται ένα ουράνιο τόξο, πάνω από το πέρασμα του ποταμού Εύηνου.
Οι κεραυνοί σκάνε μεν ακόμα, αλλά όλο και πιο απόμακρα. Πίσω από το καταφύγιο ξεκινάει offroadίσιο αλλά και περιπατητικό πέρασμα για την Ψηλή Ράχη, ένα όμορφο σημείο που δίνει ωραία θέα πίσω, στη διαδρομή που περάσαμε βιαστικά λίγο πιο πριν, της Σαράνταινας. Και ευρύτερη θέα προς Δυτικά. Δυστυχώς κάποια άλλη φορά, τώρα ο καιρός δεν είναι σύμμαχος και προέχει να στήσουμε.
Μια ολόκληρη ώρα καθίσαμε στο σημείο και κατηφορίσαμε να δούμε ξανά το σημείο της εκκλησίας. Το οποίο και μας φιλοξενεί. Είναι κάτι λιγότερο από 3,5 χλμ κάτω από το (συγγνώμη κιόλας, υπερβολικό προς κιτς) μνημείο της Γραμμένης οξυάς, κάτω από το καταφύγιο.
Το μέρος είναι κατάλληλο, ένα πελώριο δέντρο μας προφυλάσσει, τα χορτάρια κάτω είναι χαμηλά, οπότε το αδιάβροχο στρώμα κάτω από τη σκηνή θα μας καλύψει. Και ήδη μέχρι να βγάλουμε εξοπλισμούς έξω, κάποια μπλε σημεία του ουρανού μας διαβεβαιώνουν ότι το βράδυ θα είναι ήρεμος ο καιρός.
Σε μια ώρα έχει διευθετηθεί το στήσιμο σκηνής, έχουμε αλλάξει, πλυθεί, ετοιμάσει τα του ύπνου, έχουμε φάει έχουμε ετοιμάσει όλα τα της επόμενης ημέρας και έρχεται η αγαπημένη ώρα του εποικοδομητικού μπλα μπλα με όλες τις αστείες στιγμές της μέρας, τις δύσκολες, τις αυτές που ήδη έχεις βιώσει λίγο πριν. Γιατί έτσι το σχεδίασες και γιατί θα το θυμάσαι για πάντα. Στο ξωκκλήσι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος σε >1400μ υψόμετρο με 14 βαθμούς και καθάριο καιρό αποκοιμούμαστε από τις περίπου 9 παρά ως περίπου τις 6 και κάτι.
Ημέρα 2η
Βαρδουσίων το ανάγνωσμα.
Τμήμα Διαδρομής Διανυχτέρευση - Αυχένας Γραμμένης οξυάς - Γραμμένη οξυά
Ξυπνάμε και διαπιστώνω ότι δεν έχουμε πάρει καφέ. Ο Δημήτρης δεν πίνει, αλλά εγώ θέλω τη δόση καφεΐνης. Στο χωριό της Γραμμένης οξυάς, στην πλατεία του χωριού που είναι στην πορεία μας, ξέρω ότι στις 8 θα βρω καφέ. Φορτώνουμε, ένα λεωφορείο μιας παρέας ορειβατών μας περνάει βλέποντάς μας να μαζεύουμε.
Ξεκινάμε ξανά προς Νότο, ανηφορίζοντας πάλι στο πάσο του καταφυγίου και εκεί χαιρετάμε τους ορειβάτες. Ο πρωινός ήλιος ζωντανεύει τις εικόνες στα μάτια μας και το κατέβασμα του 3Α χωματόδρομου προς το χωριό της Γραμμένης Οξυάς. Στο οποίο και χτυπάω την πρωινή δόση ενός φραπέ. Η κάμερα συνεχίζει τις μαγευτικές καταγραφές των διαδρομών. Και κατηφορίζουμε εκ νέου προς τη γέφυρα του ποταμού Εύηνου.
Τμήμα διαδρομής Αρτοτίνα προς Διχώρι
Αυτό το κομμάτι που μόλις περιέγραψα στη 2η ημέρα ανήκει στο νομό Αιτωλακαρνανίας που κάνει μια μύτη τρώγοντας από το όριο της Φθιώτιδας, στην οποία κοιμηθήκαμε και της Φωκίδας που μπαίνουμε και θα αλωνίσουμε σήμερα.
Λίγο πιο κάτω από το σημείο αυτό ο δρόμος με φρέσκια άσφαλτο μπαίνει σε ένα απίστευτο δασωμένο μέρος με κατεύθυνση, αρχικά, προς το χωριό Διχώρι. Όταν έκανα τα πρώτα μου βήματα αλωνίζοντας την Ελλάδα, είχα συνδέσει το νομό Φωκίδας με τα άγονα περάσματά στα νότιά του, δηλαδή Δεσφίνα, Ιτέα, Γαλαξίδι και τον είχα "σχηματίσει" ως ένα νομό "ξεραϊλας". Τόσο ήξερα... Τώρα ξέρω και σας τα δείχνω! Λίγο πριν το Διχώρι ένα ελαφάκι αμέριμνο περνάει το δρόμο, οριακά λόγω τοποθέτησης της κάμερας δε φαίνεται στο video.
Τμήμα διαδρομής Διχώρι προς Δάφνο.
Εδώ κάπου αρχίζει ο χωματόδρομος. Βατός, αλλά με κάμποση πέτρα κάτω φυτεμένη, μας κρατάει σε χαμηλές μέσες ταχύτητες. Το ευχάριστο όλου του διήμερου είναι ότι παρά τη βροχή, οι χωμάτινες διαδρομές δε σηκώνουν σκόνη και αν μη τι άλλο, είμαστε σε αρκετά δροσερό περιβάλλον. Πλησιάζουμε στο Δάφνο και από άποψη προσέγγισης και χωροταξίας κάνουμε τα εύκολα δύσκολα.
Αντί να μπούμε από το βασικό δρόμο στο κέντρο του χωριού που είναι άσφαλτος, μένουμε στα στενά περάσματα του χωριού, περνάμε από χωματόδρομους που οι χωριανοί απλά κάνουν τη βόλτα τους, κοντεύουμε να σφηνώσουμε στα στενά περάσματα σε αντικρυστές αυλές, όπως στα μέσα του 28ου λεπτού στην videoκαταγραφή. Το μαζεμένο μέγεθος του Panda, σε κάτι τέτοια νευραλγικά σημεία σε κάνει μάγκα.
Τα χωριά που έχουμε περάσει την Κυριακή, ως τώρα φαίνονται να τυγχάνουν επίσκεψης από τους (κατά κανόνα) Αθηναίους στην έδρα τους κατοίκους. Είναι "κοντά" σχετικά. Πάντα όμορφο να βλέπεις την όποια κίνηση στα χωριά και να ανταλλάσσεις κουβέντες ως περαστικός.
Ήδη από το σημείο του Δάφνου, στα σχεδόν 1000μ ύψος τα Βαρδούσια φαίνονται στην κορυφή τους να έχουνε την συννεφοαντάρα τους, το πάσο όμως στα 2050 μέτρα φαίνεται με γυμνό μάτι καθαρό. Οι Σούφλες με το συννεφάκι τους επίσης και αριστερά ο όγκος της Κωσταρίτσας.
Αρχίζουμε την ανάβαση προς Βαρδούσια. Έξω από το χωριό μας δίνεται η δυνατότητα να πάρουμε (συγγνώμη που δεν έχω ξαναβρεθεί εδώ) δύο πορείες. Την φαινομενικά στο google πιο ασφαλή (με την έννοια της βατότητας) αντί της πιο σύντομης που "κάτι δε μου κολλούσε καλά". Άλλη μια λάθος επιλογή. Μαζεύουμε υψόμετρο γρήγορα, αρκετά ανηφορική η διαδρομή. Σε ούτε δέκα λεπτά είμαστε στα 1300m. Παίρνουμε τον μακρύ δρόμο και σύντομα διασταυρωνόμαστε με ένα βοσκό. Ο διάλογος είναι η επιτομή του "έλα παππού να σε δείξω τα χωράφια σου".
48ο λεπτό του βίντεο. Επικός διάλογος.
Με ρωτάει πού πάω, που ξέρει ότι πηγαίνω Βαρδούσια και μου λέει,
-"Πού πάτε ρε παιδιά"
-"Καταφύγιο Βαρδούσια"
-"Α, πήρατε λάθος δρόμο".
Ελεύθερη μετάφραση της τελευταίας φράσης:
"ααα, σου είπα το σωστό δρόμο, τώρα αν θες εσύ παιδέψου..."
Συνεχίζουμε λίγο παρακάτω, ο φαινομενικά καλός δρόμος βγάζει στη στάνη του βοσκού. Fail, sort of. Γυρίζουμε λίγο πίσω και με το συννεφάκι "στα έλεγε ο κύριος Βοσκός..." πάνω μου παίρνουμε το και καλά σωστό δρόμο που διχαλιάζει αριστερά στο 50:29 του βίντεο Διχώρι - Δάφνος. Ακολουθεί λίγο "ελεύθερη offroadίσια διαδρομή και άντε να βγούμε στο κυρίως πιάτο της ημέρας, τη διάσχιση. Κινούμαστε με φόντο τις Νότιες απολήξεις των Βαρδουσίων, όπως αυτές καταλήγουν σαν διχάλα μέσα στην τεχνητή λίμνη Μόρνου... Στο 53:50 απλά δεν υπάρχει δρόμος παρά ένα ίχνος του, στο 54:44 του βίντεο, αμήν παίρνουμε την άγουσα προς Βορρά. Οι νεφοσκεπείς κορυφές δείχνουν το ότι η συνέχεια θα είναι τουλάχιστον δραματική. Νομίζω προλαβαίνουμε...
Τμήμα διαδρομής: Πάσο Βαρδουσίων.
Βαρδούσια. Ένας έρωτας μεγάλος για εμένα. Τι είναι αυτό που με κάνει να τα λατρεύω; Το απίστευτο ανάγλυφο, οι πολλαπλές κοψιές, το ότι από κάθε σημείο που θα δεις το σύμπλεγμα των βουνών αυτών ως συγκρότημα δίνει διαφορετικές απόψεις και διαστάσεις. Ταυτόχρονα σε μεγάλα υψόμετρα, τα απέραντα αλπικά λιβάδια, φιλοξενούν βοσκούς που μετράνε πολλά κεφάλια αμνοεριφίων.
Ο ποταμός Εύηνος που πηγάζει και το κατέβασμά του προς Δυτικά στη Ναυπακτία, το όλο σύνολο αυτό μαζί με τις εναλλακτικές διαδρομές προσέγγισης από Αθανάσιο Διάκο προς Καταφύγια, από τη μαγευτική διαδρομή προς Αρτοτίνα (που είχαμε κάνει με το Δημήτρη το '18 και σχεδόν καταφέραμε με τον Αλέξανδρο το '19) και τώρα η από Νότο "κατάκτηση" από το Δάφνο. Η εγγύτητα του επίσης μαγευτικού ορεινού όγκου της Γκιώνας, της Οίτης στα βόρεια και των υπολοίπων οροσειρών της Στερεάς τις οποίες αγναντεύεις από τις απαιτητικές κορφές, δίνουν την πρώτη θέση στην καρδιά μου στο τι θεωρώ στο μικρό μου μυαλουδάκι ως βουνό που αγαπώ να επισκέπτομαι. Που αγαπώ να οδηγώ να προσεγγίζω και να βρίσκομαι εκεί, να απολαμβάνω τον βουνίσιο αέρα. Και ας μείνει παραπονεμένη σε πολύ κοντινή 2η θέση η Αρχόντισσα της Ηπείρου, η Τύμφη. Αυτή η άποψή μου εδραιώθηκε και με τη διαδρομή από τις απολήξεις των Βαρδουσίων ως το πάσο των 2040 μέτρων.
Το βίντεο της διαδρομής της ανάβασης βρίσκεται στο τέλος του κειμένου.
Αρκετά με το λογύδριο, δέκα παρά τέταρτο ξεκινάμε την ανάβαση από τα 1450 μέτρα. Ο δρόμος, τώρα που έχουμε ξαναπιάσει την πεπατημένη, ελαφρά απαιτητικός, αλλά πατιέται αυτήν την εποχή λόγω των κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων. Αρχικά με χαμηλή βλάστηση και συνεχή ανηφορική πορεία, είναι σαν να έχουμε βάλει στόχο ανάμεσα στα δύο σύννεφα. Κάπου στα 1550 μέτρα ύψος αρχίζει και "φαλακραίνει" η βλάστηση.
Αναπόφευκτα στάσεις. Μαγεμένοι ταξιδιώτες. Στα 1650 μέτρα ψηλά. Στο 07:10 του βίντεο. Και όλο πιο ψηλά...Λίγο πιο πάνω συναντάμε το πρώτο κοπάδι.
Συνεχίζοντας, στάση... εδώ στα σχεδόν 1700μ.
Εδώ στα 1750μ, 18ο λεπτό και στο βάθος στις πλαγιές στα λιβάδια να βόσκουν τα πρόβατα. Και ο αέρας πεχλιβάνης. Κάθε φώτο και χοντρύτερα ρούχα... Στην αρχή αντιανεμικά... Ο Δημήτρης επιμένει αρχικά κοντομάνικος, για λίγο ακόμα.
Όταν ξεκινάμε, τα σκυλιά μας υποδέχονται κρατώντας το κλασσικό "ίσο" τους καθώς απομακρυνόμαστε πιο βόρεια (20ο λεπτό). Πλησιάζουμε τα 1800μ. Η πορεία συνεχίζει, οι κορφές και η αντάρα τους φαίνεται όλο και πιο κοντά.
Ο αέρας λυσσομανάει σε σημεία. Το ανάγλυφο του δρόμου γίνεται πιο περιπετειώδες σε στροφές που κατεβαίνουν ρεματιές. Η φυτεμένη πέτρα δίνει τη θέση της σε πιο μαλακό αργιλώδες έδαφος που είναι και πιο ευάλωτο σε νεροφαγιές.
Φεύγουμε από τα σκυλιά (σε ασφαλή απόσταση), είμαστε στα >1900μ ψηλα. Στάση, δίπλα πλέον στα σύννεφα. Παίρνουν και δίνουν από τις κορφές. Οι Σούφλες και η Πυραμίδα καλά κρυμμένες, οι απολήξεις ανατολικά μας στον Κόρακα, ακόμα περισσότερο. Μια μαγεία.
2000μ και πάνω. Σε κάθε πάτημα γκαζιού, η ατμόσφαιρα λεπτή, πρέπει να πιάσεις τουλάχιστον 1900-2000 στροφές στο μοτέρ για να ξυπνήσει η τουρμπίνα. Κάπως έτσι φτάνουμε στο μέγιστο υψομετρικό και αποκαλύπτεται όλο το βόρειο πέσιμο προς τις πηγές Εύηνου.
Από τις λίγες φορές που έμεινα σε έναν τόπο και είπα ότι μπορώ να χαραμίσω ένα μισάωρο να κάτσω να ΧΟΡΤΑΣΩ
αυτή την ανυπέρβλητη θέα,
παρέα με ένα φίλο πάλι,
και να δείξω και 5 10 φωτογραφίες και μισό λεπτό βίντεο στον άλλο το φίλο που είχε γράψει για τον τόπο αυτό το "Να πας"
και πήγα ξανά και θυμήθηκα ξανά πόσο όμορφα είναι εδώ...
λίγο πριν το χαλασμό Κυρίου,
με την αξιόπιστη κατσικούλα να θέλει να ροβολήσουμε ακόμη κι άλλο
τελειώνοντας τυπικά μια ακόμη πατριδογνωσία, ως την επόμενη.
Μερικά μαζεμένα πλάνα από την ανάβαση
Από το σημείο αυτό, φαίνεται το πάνω ορειβατικό καταφύγιο, αυτό του Πεζοπορικού Αθηνών, το μικρό και συνήθως με λιγότερη κίνηση. Από αυτό που είχαμε μείνει και εμείς το 2018, το καταφύγιο Άμφισσας, είναι σαφώς μεγαλύτερο, δε φαίνεται από τον αυχένα.
Αφήνω τις εικόνες να μιλήσουνε μόνες τους.
Σε ένα σημείο ο αέρας από Δυτικός πίσω από τον ορεινό όγκο αλλάζει σε φουλ βόρειο. Αρχίζουμε την κατάβαση και όλα κλείνουν πάνω μας.
Συννεφιάζει καθώς κατεβαίνουμε. Περνάμε μπροστά από το δεύτερο καταφύγιο, αυτό της Άμφισσας, δεν ήταν κανείς εκεί παρά ένα vanάκι που περίμενε πολύ σύντομα τους ορειβάτες που ακουγόταν να κατεβαίνουνε από τον Κόρακα.
Κατάβαση στη βλάστηση ξανά και, τιμής ένεκεν, μικρή στάση στο σημείο κατασκήνωσης του 2019, όπου ένα τσομπανόσκυλο αποτελειώνει όσα φαγητά είχαμε πάρει και δεν καταναλώσαμε. Το εκτίμησε δεόντως.
Και κάθοδος στον πολιτισμό... Όταν πιάνουμε άσφαλτο ήδη στο ψηλό πάσο έριχνε κεραυνούς, χαλασμό. Όπως και στη Γκιώνα.
Οι όποιες ελπίδες είχα να περάσω από την Οίτη, από τη διαδρομή Δάφνης προς Νεοχώρι και προς Λαμία, εξανεμίζονται λόγω κακοκαιρίας.
Η επιστροφή μέσω Λαμίας Λάρισας, με αρκετή δροσιά, αλλά χωρίς να τύχει να βρέξει στην πορεία μας πουθενά.
Στατιστικά ταξιδιού,
Πρωινό σούρουπο στο Ε952...
Περνάμε στη φάση που το "πρωινό σούρουπο" (αυτή η φάση της ημέρας που επειδή ξύπνησες νωρίς, το λίγο φως "μεταφράζεται" ως νύχτα στο υποσυνείδητο) φεύγει και ξημερώνει, με τον ήλιο να έρχεται σπαστός μέσα από καταχνιά. Μας βρίσκει στον Τυμφρηστό με τις απανωτές στροφές και τη διαφορά 250μ υψομετρικού από τον κάτω στον πάνω μαχαλά.
Στάση λίγο πριν το Καρπενήσι, με μπόλικη δροσιά.
6 και τέταρτο το πρωί βρίσκουμε αισίως αρτοποιείο να πάρουμε ένα καφέ και κάτι τι (έξτρα), αλλά σαββατιάτικα τα πρατήρια δεν έχουν ανοίξει ακόμα. 7 η ώρα τυπικά φτάνουμε στο Μικρό Χωριό,
Η Καλιακούδα απέναντι και το παλιό Μικρό Χωριό μπροστά μας δεξιά. Αρχίζουμε την ανάβαση του χωματόδρομου
Πανέμορφες πρωινές εικόνες
Από εδώ ξεκινάμε την ανάβαση στον πρωινό ήλιο να δείχνει τα πάντα πιο όμορφα από όσο ήδη είναι. Προς το "Μοσχοπλάι" ανηφορίζουμε προς τον αυχένα του δασικού δρόμου (στο video λίγο πιο κάτω η ανάβαση από την επίσκεψη του 2019), όπου στο 25:00 κόβουμε αριστερά προς τον "Ποτιστή". Τις βρύσες για τα ζώα (συνήθως γελάδια), αλλά και με πόσιμο νερό για τον περαστικό. Περιττό να πω ότι σε τυπικό Ευρυτανικό στυλ, ο δρόμος όντως ήταν σε άριστη κατάσταση, μια και είναι η εποχή πλέον που δέχεται μεγάλη επισκεψιμότητα. Οι βροχές της χθεσινής μέρας δεν συνετέλεσαν αρνητικά στην ανάβασή μας.
Ανεβαίνοντας. Μπροστά η Χελιδόνα
Η Κορυφή της Χελιδόνας
Και οι κόψεις των Αη Λιάδων πίσω της
Χελιδόνας Ανάβαση.
Βάζοντας τα Ηπειρώτικα μοιρολόγια - rituals για να εξευγενίσουμε την ανάβαση
...μοιρολογάει ο πλάτανος και κλαίει η κρύα βρύση,
πάει ο παπάς στην εκκλησιά, μόνος να λειτουργήσει...
Από τα 1500μ του Ποτιστή στα 1974μ της κορυφής. Και κάνουμε τη λάθος αρχή μετά τις προετοιμασίες να πάρουμε τη συνέχεια του δρόμου μετά τον Ποτιστή και να αρχίσουμε την πορεία μας μέσα από τον χαλιά... Τα εύκολα δύσκολα για τα πρώτα 10 λεπτά της ανάβασης. Η σωστή πορεία είναι από τα δέντρα, μισή στροφή πριν φτάσεις στον ποτιστή, μέσα από περπατημένο σχετικά μονοπάτι, αλλά με τα κλαδιά των κέδρων να χρειάζονται λίγο κοντράρισμα στα στενά σημεία.
Από το λάθος σημείο η αρχή μας, αλλά...
Καιρός σύμμαχος, ένα ανεπαίσθητο αεράκι και, ένα καινούριο επίσης trend, με μουσική υπόκρουση για να δίνει το ρυθμό της τα Ηπειρώτικα που τυγχάνουν εκτίμησης και από τους δυο μας σε σωστή ένταση. Ένα ιδανικό background, τα τοπία των βουνών, παρ'ότι λείπει το κυρίαρχο στοιχείο των βορειότερων αναβάσεων, το πεύκο.
Μπροστά μας ο όγκος της ανάβασης
Πίσω μας, το Βελούχι επιβλητικό
Όταν πιάνουμε ρυθμό και ανοίγει η πλάση, φεύγουμε σταδιακά από τα δέντρα και εντοπίζουμε ευκολότερα τα παλαιοκαιρισμένα, αλλά ορατά κίτρινα σημάδια σε βράχους, κούκους (πέτρες η μία πάνω στην άλλη που οριοθετούν ένα πέρασμα) και κορμούς δέντρων. Άξαφνα και πάνω στον κόπο της ανάβασης, ένα αγριόγιδο ( ; ) ή ζαρκάδι μας βλέπει από 70 μέτρα μακρυά. Παρατηρεί την ανάβασή μας, δεν τρομάζει κατευθείαν, ούτε καν και στις φωνές μας, μέχρι που δίνει μια κραυγή και με άψογα ζυγισμένα βήματα απομακρύνεται πάνω στα κατσάβραχα. Και έτσι αισίως, 200μ της ανάβασης έχουν περάσει.
Το αγριόγιδο ή ζαρκάδι, κάτω δεξιά από το θάμνο-δέντρο στο κέντρο της φωτογραφίας
Πραγματική τετρακίνηση
Η ανάβαση δεν είναι κάτι το απαιτητικό, είναι σταθερά απότομη, οπότε βρίσκει και ο αμύητος ρυθμό μετά από κάποιο χρονικό διάστημα.
Βλέποντας πίσω, το Μοσχοπλάι, με την κεραία του και πίσω...
...Τα πρωινά layers του Βελουχιού
Ο Δημήτρης ανεβαίνει
Σε αυτό το σημείο κοντά στα 1700μ τα δέντρα ήδη μας έχουν αφήσει και η πορεία συνεχίζει πλέον στο λούκι, παράλληλα με το χαλιά (πεσμένες πέτρες), οπότε μπορεί κανείς να συνεχίσει και διαισθαντικά.
9η πρωινή ώρα και μικρή στάση. Εύρημα, για πρώτη φορά η πεταλούδα του είδους Lycaena candens.
Όλο και ψηλότερα
Πρώτη μου συνάντηση με το είδος!
Λίγο μετά μερικές ανάσες και γρήγορο ανέβασμα μέχρι τον αυχένα λίγο κάτω από την κορυφή.
Η πρώτη ματιά πίσω από τον ορεινό όγκο που τόση ώρα ανεβαίναμε από ένα πανοραμικό σημείο. Το μυτερό Τρύπιο Βουνό και πίσω οι κορυφές του Παναιτωλικού.
Εδώ βλέπουμε όλη τη μαγευτική θέα προς Δυτικά. Τι υπάρχει πίσω από την πλαγιά που τόση ώρα ανεβαίναμε. Τα όρια του νομού Ευρυτανίας με την Αιτωλακαρνανία, τις πάμπολλες κορυφές του Παναιτωλικού, από ένα σημείο πιο δίπλα τη λίμνη Κρεμαστών και τις δύο επιβλητικές κορφές, αυτή της Τέμπλας και το Τρύπιο βουνό (Β'νι). Κάτω το πέρασμα του Τρικεριώτη, όπως καταλήγει στη μεγάλη λίμνη. Μια μαγεία!
Μπροστά Τρύπιο Β'νι. Δεξιά πίσω ο Πύργος, πιο αριστερά πίσω η Τούμπα και ακόμα πιο πίσω αριστερά η Ξάνθη του Παναιτωλικού.
Λεπτομέρεια της Τέμπλας, δυσπρόσιτο σημείο με απίστευτη θέα στη λίμνη Κρεμαστών, στο πολύ βάθος τα Όρη Βάλτου
Θέα προς Βορειοδυτικά
Λίγο πιο κάτω ένα άγριο κοπάδι γιδιών, μάλλον θα το είχαν σκάσει από κάποια στάνη, βόσκει ανέμελο σε σαθρό έδαφος που αμφιβάλλω αν άνθρωπος θα κατάφερνε να κρατήσει ισορροπία πάνω του. Κάποιο "κατάλληλο" πάτημα ενός ζώου ρίχνει μια κροκάλα προς τα κάτω. Έπεφτε για τουλάχιστον 50 δεύτερα, τουλάχιστον τόσο ακουγόταν...
Απίστευτη η θέα προς Νοτιοδυτικά τέρμα αριστερά πίσω η Τριανταφυλλιά
Σχεδόν από την Κορυφή
Μετά τη δεκάλεπτη στάση για τις φωτό, μικρό τραβερσάρισμα προς τον τελευταίο λόφο και ανέβασμα στην κορυφή. 1974μ ψηλά. "Μόνο" θα σκεφτόταν μερικοί, αλλά με θέα που θα ζήλευαν πολλά ψηλότερα βουνά. Λίγο μετά τις 9.40 είμαστε πάνω.
Φτάνοντας κορυφή
Ο Δημήτρης αναλώνεται στο πέταγμα του drone για εκπληκτικά πλάνα. Εγώ ρεμβάζω.
Το Βελούχι στο βάθος και το κατέβασμα του Καρπενησιώτη ποταμού
Επιβλητικά τα πλάνα από άλλα 300 400 μέτρα ψηλά, ευγενική χορηγία του Δημήτρη Γολιδόπουλου.
Η Χελιδόνα από το σημείο που γίνεται της ανάβασης του χωματόδρομου. Εκεί που κάνει πέταλο βρίσκεται το αμάξι
Το απίστευτο γκρέμι στο βαθύ Διάσελλο που καθιστά πανδύσκολο το πέρασμα στην Τέμπλα.
Με θέα την Καλιακούδα στα Ανατολικά
Τα χιλιάδες ζούδια πετούμενα και μη κατακλύζουν την κορυφή. Τα μάτια μας θαμπώνονται από το θέαμα. Όπου και να δεις... Άγραφα και Βελούχι, η αδερφή Καλιακούδα με πιο πίσω τη Σαράνταινα που θα βρισκόμασταν στη συνέχεια της ημέρας και ακόμα πιο πίσω τα Βαρδούσια.
Απολήξεις της Καλιακούδας μπροστά και αριστερά. Πιο πίσω το Πλατανάκι και στο πίσω layer αριστερά προς Δεξιά Τσεκούρας, Αρδίννης και το Τσακαλάκι
έπειτα πίσω από το Τρύπιο Β'νι οι κορυφές του Κατελάνου και έπειτα Νεραϊδοβούνι και Κουτουπάς στο πέσιμο προς τη λίμνη Κρεμαστών. Πιο πίσω τα όρη Βάλτου. Υπερθέαμα κορυφών.
Εδώ ο Κουτουπάς του Παναιτωλικού στο βάθος
Πρώτη φορά, ειλικρινά, ανεβαίνω σε ένα βουνό και δε θέλω να ξεκινήσω το κατέβασμα...
Ευτυχία από την κορφή
Ως τα πόδια
Ο Δημήτρης τελειώνει τα φωτογραφικά του, μαζί κάποιες κοινές φωτογραφίες και κάποια κοινωνική δικτύωση. Τα τηλεφωνήματα στη "συντακτική ομάδα" του Κατελάνου και Περίχωρα (των οποίων το υλικό είναι πραγματική διδαχή για άτομα που σαν κ μένα κάνουν τα πρώτα πατήματά τους στην περιοχή και τουλάχιστον αξιέπαινο κειμήλιο για την ανάδειξη της Ελληνικής φύσης), δυστυχώς δεν απαντήθηκαν. Ήθελα να τους μεταβιβάσω το πόσο "άδικο" είναι που τόσο όμορφοι ορεινοί όγκοι είναι σε τέτοια απόσταση από εμάς στη Βόρεια Ελλάδα. Γεροί να είμαστε να τα επισκεπτόμαστε όσο συχνότερα γίνεται.
Δημήτρης και Ξενοφών. Ώρα για κατάβαση
Πλάνα από την ανάβαση.
Κατεβαίνοντας το κοπάδι των αγριοκάτσικων ήταν εκεί ακόμα, κάνοντας παρέα στους Κέδρους και τα Έλατα και τα Μαλόκεδρα που σκαρφαλώνουν μονάζοντας στους αιώνες αγέρωχα πάνω στις κορυφές.
Το θέαμα της κατάβασης
Ματιές προς τα πάνω...
10.30 αρχίζουμε πλήρως εναρμονισμένοι στο πρόγραμμα την κατάβαση και με συνοπτικές διαδικασίες, σε ούτε μια ώρα έχουμε φτάσει στη βάση, στον Ποτιστή.
Μεγαλείο της φύσης
Και έχουμε μια ολόκληρη ώρα για ανασύνταξη. Πολύ σημαντικό, και το έχω καθιερώσει στο overlanding, το πλύσιμο / μπάνιο μετά από τέτοια π.χ. ορειβατική φάση.
20 λίτρα νερό στο μπετόνι είναι αρκετά. Πρώτα εγώ και έπειτα συνοδηγός μπανιαριζόμαστε. Το να βγαίνεις καθαρός, να μην κολλάς και να μη ζέχνεις, σε ξεκουράζει αφάνταστα. Και πραγματικά όταν κλείσαμε πόρτες, βάλαμε τα "βρώμικα" ρούχα πάνω και ξεκινήσαμε 12.30, ήταν σαν να είχαμε ξυπνήσει 7-8 η ώρα και απλά κάναμε τη βόλτα μας στο βουνό.
Ο καιρός άρχιζε να συννεφιάζει ελαφρώς. Αναμενόταν καταιγίδες στην περιοχή και διαφαινόταν ότι σε μερικές ώρες ο καιρός θα είναι κάτι εντελώς διαφορετικό.
Η κατάβαση ξεκινάει με μεγάλα κέφια. Κατάβαση από το Μοσχοπλάι προς Μικρό Χωριό. Εκεί ένα μισάωρο χάνεται, σε ανεφοδιασμό του αμαξιού. Η κούραση χτυπάει το πρώτο μικρό καμπανάκι της. Η ηλιοφάνεια των 30λίγο βαθμών κελσίου μας τυραννάει λίγο πριν εξαφανιστεί στα σύννεφα ανεβαίνοντας την Καλιακούδα και ένα μικρό ανακάτωμα του Δημήτρη σιάχνεται με λίγο ανθρακικό.
Και ανηφορίζουμε... Μεγάλο Χωριό - Καλιακούδα - Ανιάδα - Συγγρέλο
Κατάφυτη και Κα-τα-πλη-κτι-κή διαδρομή που ξεκινάει από το Μεγάλο Χωριό στα ~900μ υψόμετρο. Στο 23:55 δεξιά ανεβαίνει προς τις κατασκηνώσεις και στη συνέχεια στη μαγευτική ανάβαση πάσου Καλιακούδας. Οδηγούμε λίγο προς τα πάνω και γυρίζουμε προς τη διαδρομή προς το σημείο του 23:55, προς αριστερά που οδηγεί προς Ανιάδα.
Στο σημείο του 31:10 και στη διχάλα αριστερά κινούμενοι θα οδηγηθήτε Ανιάδα, απλά λίγο πιο περιπετειωδώς.
Στη διασταύρωση του 33:03, αν πάμε δεξιά πηγαίνουμε προς τις Νοτιοδυτικές απολήξεις της Καλιακούδας, κοντά στο πέρασμα του Κρικελλοπόταμου πριν "μεταμορφωθεί" σε Πανταβρέχει και τελικά προς χωριό Ψιανά.
Επικό, επίσης το μπάσιμο στο χωριό από το 46:40 ως το τέλος και το δεντρόσπιτο στο 49:40.
2 παρά και σκαρφαλώνουμε πλέον άνευ ηλιοφάνειας στις παρυφές Καλιακούδας. Ξεκινώντας από το Μεγάλο Χωριό, απέναντι από το Μικρό, στα ~900μ υψόμετρο.
Στάση εδώ. Πιο πάνω ξεκινάει η ανάβαση για το απαιτητικό πάσο της Καλιακούδας
Περνάμε τις κατασκηνώσεις και ανηφορίζουμε μόνο λίγο για να πάρει μια ιδέα ο συνοδηγός μια άποψη της Καλιακούδας και του οδικού πάσου. Είμαστε ήδη στα 1400μ ύψος. Γυρίζουμε στις κατασκηνώσεις και λίγο πιο κάτω, στάση στην εκκλησία Κοίμησης Θεοτόκου, που δίνει εξαιρετική θέα στην Καλιακούδα.
Με θέα την Καλιακούδα
Έπειτα ξεκινάμε και μπαίνουμε στο δασικό δρόμο (σε άριστη επίσης κατάσταση) που οδηγεί στην Ανιάδα. Στενός, με απίστευτα περάσματα σε σάρες, μικρά ξέφωτα και σε σημεία οργιαστική βλάστηση ελάτων - κέδρων και φυλλοβόλων να σηματοδοτούν την ύπαρξη κάπου ρέματος, πολλά στην περιοχή.
Σε δυο σημεία του δρόμου υπάρχει διακλάδωση του δρόμου προς Ψιανά. Εμείς πάμε προς Ανιάδα. Η είσοδος στο χωριό, απίστευτα στενή, περνώντας μπροστά από τις αυλές σπιτιών (με κάποια κίνηση λόγω Σαββάτου). Τέλος της χωμάτινης διαδρομής, βγήκαμε άσφαλτο, περνάμε ταχέως προς τα νότια, μέσω Κρίκελλου, στα όρια με το νομό Αιτωλακαρνανίας, και με τη Φθιώτιδα και τη Φωκίδα να βρίσκονται ελάχιστα πιο Ανατολικά...
Κάποιες πρώτες σταγόνες βροχής μας πιάνουν. Οι κορφές στα βουνά είναι ήδη ανταριασμένες. Ελέγχω το blitzortung και βλέπω οτι η Χελιδόνα έχει ήδη κεραυνικά. Το ίδιο ετοιμάζεται και στα Βαρδούσια. Συνεπώς το αρχικό πλάνο να κατέβουμε πιο νότια προς Δομνίστα και να ανέβουμε τον ορεινό όγκο της Κοκκινιάς είτε λίγο πριν από την Αράχοβα ή (ακόμα μακρύτερα) από Αράχοβα - Κλεπά - Λιβαδάκι και Άμπλιανη, τρώει άκυρο.
Έχουμε τη διάβαση της Σαράνταινας και πρέπει να τη βγάλουμε. να περάσουμε απέναντι και να αποφασίσουμε ένα μέρος για διανυκτέρευση... αν επιτρέπουν οι συνθήκες.
Λίγο πριν τη Δομνίστα το λοιπόν, στροφή προς Στάβλους, ένα όμορφο κατάφυτο χωριό στα 1200μ ψηλά. Το οποίο περνάμε και συνεχίζουμε την ανάβαση σε >1500μ σε φρέσκια μεν αλλά ταλαιπωρημένη από τα καιρικά φαινόμενα άσφαλτο.
Πέρασμα πάνω από το χωριό Στάβλοι
Η θερμοκρασία πλέον κάτω από 20 βαθμούς, αέρας δυνατός αρκετή η ψιχάλα σε σημεία. Λίγο έξω από την Άμπλιανη συναντάμε το χωματόδρομο που θα μας έφερνε αν επιλέγαμε πορεία Δυτικά της Κοκκινιάς. Μια άλλη φορά...
Πάσο Σαράνταινας! Χάρτης διαδρομής
Μη χάσετε την επική διαφήμιση του Βορύλλα με το "όπως πρέπει στυλ" στο 22:12 στα ερτζιανά.
Ημιτελής, όμως, τα νεύρα μου. Είχα ξεχάσει τη βάση της στεγανής θήκης, οπότε το μισό από το βίντεο είναι τραβηγμένο μέσα από το αμάξι. Στο τέλος η διαδρομή πήγε "στα γρήγορα" γιατί αρχίσαν να σκάνε κεραυνοί κάπου 300 - 400 μέτρα πίσω μας.
Το κατέβασμα για Γαρδίκι, δυστυχώς 3Α χωματόδρομος, εν αναμονή των ανεμογεννητριών που θα καταδυναστεύσουν και αυτά τα βουνά.
Τα Βαρδούσια απέναντι μεγαλοπρεπή
Η διασταύρωση προς Σαράνταινα ή πιο νότια από την Κοκκινιά
Στήσιμο της κάμερας έξω, βροχή και ανακαλύπτω ότι έχω ξεχάσει τη βάση της αδιάβροχης θήκης... "Φακ" που λένε στον τόπο μου... Η βίντεο καταγραφή συνεχίζεται υπό βροχή με το ένα χέρι να γίνεται σκέπαστρο στην κάμερα και έπειτα από μέσα από το αμάξι.
Βρέχει ...
Το όμορφο χωριό Λιβαδάκι απέναντι
Όλο και πιο αραιά η βλάστηση
Τα Βαρδούσια απέναντι με τις μυτερές Σούφλες να τραβάνε το μάτι
Εύκολη η διάβαση της Σαράνταινας και ψυχεδελική θα έλεγα. Απίστευτες αχανείς εκτάσεις όσο βλέπει το μάτι να εκτείνονται μπροστά μας. Εύκολα δικαιολογεί την εύκολη και συχνή πρόσβαση σε κάθε είδους σκληροπυρηνικούς offroad-άδες και endurocross-άδες που τολμούνε αλπικές διαβάσεις.
Σε σχεδόν 1800μ υψόμετρο
Βροχο κουρτίνες παντού
Παίρνουμε την κατάβαση όσο γρηγορότερα γίνεται. Σε μια μεγάλη στάνη τα ζώα έχουν μαζευτεί σε ένα σημείο περιμένοντας τα καιρικά φαινόμενα να κοπάσουν.
Σε ένα σημείο ο δρόμος φτιάχνει ακόμα περισσότερο σε σημείο συνεργατικής φύσεως. 3Α και με συνοπτικές διαδικασίες πέφτουμε σε ελάχιστα πιο ασφαλή από τα καιρικά φαινόμενα υψόμετρα. Το κατέβασμα στο Γαρδίκι γίνεται σε χρόνο dt. Αυτοί οι 3Α χωματόδρομοι, μάλλον μαρτυρούν τα πλάνα εγκατάστασης ανεμογεννητριών, για ευκολότερη μεταφορά τους...
Λίγο πριν το Γαρδίκι και υπό βροχή διαλέγουμε τη χειρότερη των καταβάσεων για τα τελευταία 500 μέτρα προσέγγισης του χωριού. Μη φυτεμένες κροκάλλες, κλίσεις των 25% σε σημεία, στενά περάσματα, κλαδιά να ξύνουν το αμάξωμα, και τελικό κερασάκι μπάσιμο ξανά στον βασικό χωματόδρομο περνώντας πάνω από τσιμεντένιο ρυάκι για απορροή υδάτων. To Panda τα υπομένει βασανιστικά αργά, αλλά δε φαίνεται να πτοείται.
Λασπούρα, λερωμένα ρούχα, αναψοκοκκινισμένες φάτσες, βοήθεια του συνοδηγού στα στενά περάσματα, κάπου η κούραση αρχίζει να καταβάλει και ακόμα ο καιρός φαίνεται κλειστός. Μόνο ευχάριστο η πρόγνωση που έλεγε ότι το βράδυ θα κόπαζαν οι βροχές στην ευρύτερη περιοχή. Κάτι το οποίο δε φαινόταν καθόλου στον ορίζοντα ακόμη.
Πιάνουμε Γαρδίκι με αρκετούς επισκέπτες. Στην χειρότερη των περιπτώσεων θα μπορούμε να μείνουμε εκεί σε κάποιο κατάλυμα, αλλά στο μυαλό μας ξέραμε ότι κάτι θα μας "κάτσει" ως το βράδυ.
Περασμένη 5η ώρα απογευματινή και κατευθυνόμαστε προς το πάσο της Γραμμένης οξυάς. Η βροχή κάπως περιορισμένη σε ψιχάλες, αλλά συνεχής. Ο ασφαλτοστρωμένος και λίγο ταλαιπωρημένος δρόμος μια όαση στο δάσος οξυάς που δίνει το όνομά του στην περιοχή. Είναι το νοτιότερο σημείο εξάπλωσης της οξυάς στην Ελλάδα και στην Ευρώπη!
Στο καταφύγιο
Σχεδόν 6 η ώρα και φτάνουμε στο καταφύγιο. Κλειστό εννοείται και δυστυχώς χωρίς κάποιο άνοιγμα που θα μπορεί να μας δώσει πιθανό σημείο διαμονής. Να στηθεί σκηνή, σε σχετικά αχορτάριαστο μέρος με κατά προτίμηση κάποια βλάστηση από πάνω μας ή ένα σκίαστρο να "τραβήξει" την πολλή βροχή, αν σε περίπτωση οι ουρανοί ανοίξουν. Όπως και να έχει, εδώ "σβήνουμε". Στην χειρότερη μένουμε λίγο πιο κάτω (είδαμε ένα υποσχόμενο άνοιγμα στο ανέβασμα, δίπλα σε μια εκκλησία) ή στο Γαρδίκι.
Κάνουμε κάποια τηλεφωνήματα να ενημερώσουμε τον κόσμο πού είμαστε και απολαμβάνουμε το ψιλόβροχο να πέφτει πάνω μας, φωτογραφίζοντας τη μαγεμένη πλάση. Προς Βαρδούσια η ορατότητα τώρα επιτρέπει να χαζέψουμε τις κορυφές της Πυραμίδας, τις Σούφλες και τον όγκο της Κωστάριτσας να δέχονται ένα ουράνιο τόξο, πάνω από το πέρασμα του ποταμού Εύηνου.
Δάσος οξυάς στο νοτιότερό της σημείο στην Ευρώπη
Οι κεραυνοί σκάνε μεν ακόμα, αλλά όλο και πιο απόμακρα. Πίσω από το καταφύγιο ξεκινάει offroadίσιο αλλά και περιπατητικό πέρασμα για την Ψηλή Ράχη, ένα όμορφο σημείο που δίνει ωραία θέα πίσω, στη διαδρομή που περάσαμε βιαστικά λίγο πιο πριν, της Σαράνταινας. Και ευρύτερη θέα προς Δυτικά. Δυστυχώς κάποια άλλη φορά, τώρα ο καιρός δεν είναι σύμμαχος και προέχει να στήσουμε.
Κατεβαίνοντας ξανά
Μια ολόκληρη ώρα καθίσαμε στο σημείο και κατηφορίσαμε να δούμε ξανά το σημείο της εκκλησίας. Το οποίο και μας φιλοξενεί. Είναι κάτι λιγότερο από 3,5 χλμ κάτω από το (συγγνώμη κιόλας, υπερβολικό προς κιτς) μνημείο της Γραμμένης οξυάς, κάτω από το καταφύγιο.
Το μέρος είναι κατάλληλο, ένα πελώριο δέντρο μας προφυλάσσει, τα χορτάρια κάτω είναι χαμηλά, οπότε το αδιάβροχο στρώμα κάτω από τη σκηνή θα μας καλύψει. Και ήδη μέχρι να βγάλουμε εξοπλισμούς έξω, κάποια μπλε σημεία του ουρανού μας διαβεβαιώνουν ότι το βράδυ θα είναι ήρεμος ο καιρός.
Ημέρα πρώτη, επιτυχία
Σε μια ώρα έχει διευθετηθεί το στήσιμο σκηνής, έχουμε αλλάξει, πλυθεί, ετοιμάσει τα του ύπνου, έχουμε φάει έχουμε ετοιμάσει όλα τα της επόμενης ημέρας και έρχεται η αγαπημένη ώρα του εποικοδομητικού μπλα μπλα με όλες τις αστείες στιγμές της μέρας, τις δύσκολες, τις αυτές που ήδη έχεις βιώσει λίγο πριν. Γιατί έτσι το σχεδίασες και γιατί θα το θυμάσαι για πάντα. Στο ξωκκλήσι της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος σε >1400μ υψόμετρο με 14 βαθμούς και καθάριο καιρό αποκοιμούμαστε από τις περίπου 9 παρά ως περίπου τις 6 και κάτι.
Ημέρα 2η
Βαρδουσίων το ανάγνωσμα.
Τμήμα Διαδρομής Διανυχτέρευση - Αυχένας Γραμμένης οξυάς - Γραμμένη οξυά
Διαδρομή στα σύνορα νομών Φθιώτιδας - Αιτωλακαρνανίας, στο βορειο-ανατολικό "μυτάρι" του δευτέρου νομού. Πέρασμα κάτω από το καταφύγιο της Γραμμένης οξυάς, όπου πετύχαμε γκρουπ ορειβατών που θα ανέβαινε τη Σαράνταινα. Ο δρόμος 3Α χωμάτινος στο πλευρό της Αιτωλακαρνανίας, αλλά εντελώς βατός.
Ξυπνάμε και διαπιστώνω ότι δεν έχουμε πάρει καφέ. Ο Δημήτρης δεν πίνει, αλλά εγώ θέλω τη δόση καφεΐνης. Στο χωριό της Γραμμένης οξυάς, στην πλατεία του χωριού που είναι στην πορεία μας, ξέρω ότι στις 8 θα βρω καφέ. Φορτώνουμε, ένα λεωφορείο μιας παρέας ορειβατών μας περνάει βλέποντάς μας να μαζεύουμε.
Ξεκινάμε ξανά προς Νότο, ανηφορίζοντας πάλι στο πάσο του καταφυγίου και εκεί χαιρετάμε τους ορειβάτες. Ο πρωινός ήλιος ζωντανεύει τις εικόνες στα μάτια μας και το κατέβασμα του 3Α χωματόδρομου προς το χωριό της Γραμμένης Οξυάς. Στο οποίο και χτυπάω την πρωινή δόση ενός φραπέ. Η κάμερα συνεχίζει τις μαγευτικές καταγραφές των διαδρομών. Και κατηφορίζουμε εκ νέου προς τη γέφυρα του ποταμού Εύηνου.
Τμήμα διαδρομής Αρτοτίνα προς Διχώρι
Κατάφυτη διαδρομή στα βόρεια του νομού Φωκίδας, στις απολήξεις της Γραμμένης οξυάς πλησιάζοντας τις απολήξεις των Βαρδουσίων.
Απαιτητικές οι στενωσιές στην αρχή της διαδρομής, σε πολύ καλή κατάσταση ο δρόμος έπειτα.
Αυτό το κομμάτι που μόλις περιέγραψα στη 2η ημέρα ανήκει στο νομό Αιτωλακαρνανίας που κάνει μια μύτη τρώγοντας από το όριο της Φθιώτιδας, στην οποία κοιμηθήκαμε και της Φωκίδας που μπαίνουμε και θα αλωνίσουμε σήμερα.
Στάση έξω από το Κριάτσι. Στο βάθος το Κερασοβούνι, πίσω του κρύβοντας προοπτικά την Άνω Χώρα Ναυπακτίας
και σε ένα πιο πίσω κλικ ο όγκος της Κοκκινιάς. Το χωριουδάκι που φαίνεται στην πλαγιά η Ελατόβρυση και στο πέσιμο του λόφου, η λίμνη Εύηνου. Πατριδογνωσία για!
Λίγο πιο κάτω από το σημείο αυτό ο δρόμος με φρέσκια άσφαλτο μπαίνει σε ένα απίστευτο δασωμένο μέρος με κατεύθυνση, αρχικά, προς το χωριό Διχώρι. Όταν έκανα τα πρώτα μου βήματα αλωνίζοντας την Ελλάδα, είχα συνδέσει το νομό Φωκίδας με τα άγονα περάσματά στα νότιά του, δηλαδή Δεσφίνα, Ιτέα, Γαλαξίδι και τον είχα "σχηματίσει" ως ένα νομό "ξεραϊλας". Τόσο ήξερα... Τώρα ξέρω και σας τα δείχνω! Λίγο πριν το Διχώρι ένα ελαφάκι αμέριμνο περνάει το δρόμο, οριακά λόγω τοποθέτησης της κάμερας δε φαίνεται στο video.
Τμήμα διαδρομής Διχώρι προς Δάφνο.
Πανέμορφη διαδρομή από το χωριό Διχώρι προς το Δάφνο. Η διαδρομή τελειώνει στο τελικό πλέον ανέβασμα προς το καταφύγιο Βαρδουσίων. Πολύ περιπετειώδης το στενό πέρασμα (28:00 περίπου) μέσα από το χωριό και ο απίστευτος διάλογος με το βοσκό στο 48:00 και μετά.
Εδώ κάπου αρχίζει ο χωματόδρομος. Βατός, αλλά με κάμποση πέτρα κάτω φυτεμένη, μας κρατάει σε χαμηλές μέσες ταχύτητες. Το ευχάριστο όλου του διήμερου είναι ότι παρά τη βροχή, οι χωμάτινες διαδρομές δε σηκώνουν σκόνη και αν μη τι άλλο, είμαστε σε αρκετά δροσερό περιβάλλον. Πλησιάζουμε στο Δάφνο και από άποψη προσέγγισης και χωροταξίας κάνουμε τα εύκολα δύσκολα.
Πλησιάζοντας προς Δάφνο
Αντί να μπούμε από το βασικό δρόμο στο κέντρο του χωριού που είναι άσφαλτος, μένουμε στα στενά περάσματα του χωριού, περνάμε από χωματόδρομους που οι χωριανοί απλά κάνουν τη βόλτα τους, κοντεύουμε να σφηνώσουμε στα στενά περάσματα σε αντικρυστές αυλές, όπως στα μέσα του 28ου λεπτού στην videoκαταγραφή. Το μαζεμένο μέγεθος του Panda, σε κάτι τέτοια νευραλγικά σημεία σε κάνει μάγκα.
Τα χωριά που έχουμε περάσει την Κυριακή, ως τώρα φαίνονται να τυγχάνουν επίσκεψης από τους (κατά κανόνα) Αθηναίους στην έδρα τους κατοίκους. Είναι "κοντά" σχετικά. Πάντα όμορφο να βλέπεις την όποια κίνηση στα χωριά και να ανταλλάσσεις κουβέντες ως περαστικός.
Με φόντο τα Βαρδούσια πλέον, από Νότο προσέγγιση
Ήδη από το σημείο του Δάφνου, στα σχεδόν 1000μ ύψος τα Βαρδούσια φαίνονται στην κορυφή τους να έχουνε την συννεφοαντάρα τους, το πάσο όμως στα 2050 μέτρα φαίνεται με γυμνό μάτι καθαρό. Οι Σούφλες με το συννεφάκι τους επίσης και αριστερά ο όγκος της Κωσταρίτσας.
Αρχίζουμε την ανάβαση προς Βαρδούσια. Έξω από το χωριό μας δίνεται η δυνατότητα να πάρουμε (συγγνώμη που δεν έχω ξαναβρεθεί εδώ) δύο πορείες. Την φαινομενικά στο google πιο ασφαλή (με την έννοια της βατότητας) αντί της πιο σύντομης που "κάτι δε μου κολλούσε καλά". Άλλη μια λάθος επιλογή. Μαζεύουμε υψόμετρο γρήγορα, αρκετά ανηφορική η διαδρομή. Σε ούτε δέκα λεπτά είμαστε στα 1300m. Παίρνουμε τον μακρύ δρόμο και σύντομα διασταυρωνόμαστε με ένα βοσκό. Ο διάλογος είναι η επιτομή του "έλα παππού να σε δείξω τα χωράφια σου".
48ο λεπτό του βίντεο. Επικός διάλογος.
Με ρωτάει πού πάω, που ξέρει ότι πηγαίνω Βαρδούσια και μου λέει,
-"Πού πάτε ρε παιδιά"
-"Καταφύγιο Βαρδούσια"
-"Α, πήρατε λάθος δρόμο".
Εκεί πετιέται ο οδηγός που πρώτη φορά βρίσκεται εκεί και λέει με "ασφάλεια γνώσης":
-"όχι, θα στρίψουμε από πιο κάτω"
Και εκεί ο βοσκός ευγενικότατα και άμεσα λέει
"ααα, τον ξέρετε (το δρόμο) να με συγχωρείς.Ελεύθερη μετάφραση της τελευταίας φράσης:
"ααα, σου είπα το σωστό δρόμο, τώρα αν θες εσύ παιδέψου..."
Συνεχίζουμε λίγο παρακάτω, ο φαινομενικά καλός δρόμος βγάζει στη στάνη του βοσκού. Fail, sort of. Γυρίζουμε λίγο πίσω και με το συννεφάκι "στα έλεγε ο κύριος Βοσκός..." πάνω μου παίρνουμε το και καλά σωστό δρόμο που διχαλιάζει αριστερά στο 50:29 του βίντεο Διχώρι - Δάφνος. Ακολουθεί λίγο "ελεύθερη offroadίσια διαδρομή και άντε να βγούμε στο κυρίως πιάτο της ημέρας, τη διάσχιση. Κινούμαστε με φόντο τις Νότιες απολήξεις των Βαρδουσίων, όπως αυτές καταλήγουν σαν διχάλα μέσα στην τεχνητή λίμνη Μόρνου... Στο 53:50 απλά δεν υπάρχει δρόμος παρά ένα ίχνος του, στο 54:44 του βίντεο, αμήν παίρνουμε την άγουσα προς Βορρά. Οι νεφοσκεπείς κορυφές δείχνουν το ότι η συνέχεια θα είναι τουλάχιστον δραματική. Νομίζω προλαβαίνουμε...
Τμήμα διαδρομής: Πάσο Βαρδουσίων.
Ανάβασης αρχή
Βαρδούσια. Ένας έρωτας μεγάλος για εμένα. Τι είναι αυτό που με κάνει να τα λατρεύω; Το απίστευτο ανάγλυφο, οι πολλαπλές κοψιές, το ότι από κάθε σημείο που θα δεις το σύμπλεγμα των βουνών αυτών ως συγκρότημα δίνει διαφορετικές απόψεις και διαστάσεις. Ταυτόχρονα σε μεγάλα υψόμετρα, τα απέραντα αλπικά λιβάδια, φιλοξενούν βοσκούς που μετράνε πολλά κεφάλια αμνοεριφίων.
Ο ποταμός Εύηνος που πηγάζει και το κατέβασμά του προς Δυτικά στη Ναυπακτία, το όλο σύνολο αυτό μαζί με τις εναλλακτικές διαδρομές προσέγγισης από Αθανάσιο Διάκο προς Καταφύγια, από τη μαγευτική διαδρομή προς Αρτοτίνα (που είχαμε κάνει με το Δημήτρη το '18 και σχεδόν καταφέραμε με τον Αλέξανδρο το '19) και τώρα η από Νότο "κατάκτηση" από το Δάφνο. Η εγγύτητα του επίσης μαγευτικού ορεινού όγκου της Γκιώνας, της Οίτης στα βόρεια και των υπολοίπων οροσειρών της Στερεάς τις οποίες αγναντεύεις από τις απαιτητικές κορφές, δίνουν την πρώτη θέση στην καρδιά μου στο τι θεωρώ στο μικρό μου μυαλουδάκι ως βουνό που αγαπώ να επισκέπτομαι. Που αγαπώ να οδηγώ να προσεγγίζω και να βρίσκομαι εκεί, να απολαμβάνω τον βουνίσιο αέρα. Και ας μείνει παραπονεμένη σε πολύ κοντινή 2η θέση η Αρχόντισσα της Ηπείρου, η Τύμφη. Αυτή η άποψή μου εδραιώθηκε και με τη διαδρομή από τις απολήξεις των Βαρδουσίων ως το πάσο των 2040 μέτρων.
Ανεβαίνοντας το πάσο
Το βίντεο της διαδρομής της ανάβασης βρίσκεται στο τέλος του κειμένου.
Αρκετά με το λογύδριο, δέκα παρά τέταρτο ξεκινάμε την ανάβαση από τα 1450 μέτρα. Ο δρόμος, τώρα που έχουμε ξαναπιάσει την πεπατημένη, ελαφρά απαιτητικός, αλλά πατιέται αυτήν την εποχή λόγω των κτηνοτροφικών δραστηριοτήτων. Αρχικά με χαμηλή βλάστηση και συνεχή ανηφορική πορεία, είναι σαν να έχουμε βάλει στόχο ανάμεσα στα δύο σύννεφα. Κάπου στα 1550 μέτρα ύψος αρχίζει και "φαλακραίνει" η βλάστηση.
Αναπόφευκτα στάσεις. Μαγεμένοι ταξιδιώτες. Στα 1650 μέτρα ψηλά. Στο 07:10 του βίντεο. Και όλο πιο ψηλά...Λίγο πιο πάνω συναντάμε το πρώτο κοπάδι.
Συνεχίζοντας, στάση... εδώ στα σχεδόν 1700μ.
Χωρίς λόγια...
Εδώ στα 1750μ, 18ο λεπτό και στο βάθος στις πλαγιές στα λιβάδια να βόσκουν τα πρόβατα. Και ο αέρας πεχλιβάνης. Κάθε φώτο και χοντρύτερα ρούχα... Στην αρχή αντιανεμικά... Ο Δημήτρης επιμένει αρχικά κοντομάνικος, για λίγο ακόμα.
Θα τη βγάλουμε την πορεία ρε Μήτσο;
Συνεχίζοντας τη μαγική ανάβαση
Στα αλπικά λιβάδια
Όταν ξεκινάμε, τα σκυλιά μας υποδέχονται κρατώντας το κλασσικό "ίσο" τους καθώς απομακρυνόμαστε πιο βόρεια (20ο λεπτό). Πλησιάζουμε τα 1800μ. Η πορεία συνεχίζει, οι κορφές και η αντάρα τους φαίνεται όλο και πιο κοντά.
Πέτρα και αντάρα
Δέος
Ο αέρας λυσσομανάει σε σημεία. Το ανάγλυφο του δρόμου γίνεται πιο περιπετειώδες σε στροφές που κατεβαίνουν ρεματιές. Η φυτεμένη πέτρα δίνει τη θέση της σε πιο μαλακό αργιλώδες έδαφος που είναι και πιο ευάλωτο σε νεροφαγιές.
Φεύγουμε από τα σκυλιά (σε ασφαλή απόσταση), είμαστε στα >1900μ ψηλα. Στάση, δίπλα πλέον στα σύννεφα. Παίρνουν και δίνουν από τις κορφές. Οι Σούφλες και η Πυραμίδα καλά κρυμμένες, οι απολήξεις ανατολικά μας στον Κόρακα, ακόμα περισσότερο. Μια μαγεία.
Σχεδόν φτάνουμε
Μια ανάσα πριν τα 2000μ υψόμετρο.
2000μ και πάνω. Σε κάθε πάτημα γκαζιού, η ατμόσφαιρα λεπτή, πρέπει να πιάσεις τουλάχιστον 1900-2000 στροφές στο μοτέρ για να ξυπνήσει η τουρμπίνα. Κάπως έτσι φτάνουμε στο μέγιστο υψομετρικό και αποκαλύπτεται όλο το βόρειο πέσιμο προς τις πηγές Εύηνου.
2044μ
Τα πρώτα μέτρα του κατεβάσματος... Αλλά ας κάτσουμε λίγο εδώ
Από τις λίγες φορές που έμεινα σε έναν τόπο και είπα ότι μπορώ να χαραμίσω ένα μισάωρο να κάτσω να ΧΟΡΤΑΣΩ
αυτή την ανυπέρβλητη θέα,
παρέα με ένα φίλο πάλι,
και να δείξω και 5 10 φωτογραφίες και μισό λεπτό βίντεο στον άλλο το φίλο που είχε γράψει για τον τόπο αυτό το "Να πας"
Η θέα προς Νότο, από το ανέβασμά μας
Η θέα Δυτικά, στις Σούφλες και την Πυραμίδα
Happy the man
και πήγα ξανά και θυμήθηκα ξανά πόσο όμορφα είναι εδώ...
Περνώντας όμορφες εικόνες σε φίλους μακριά
λίγο πριν το χαλασμό Κυρίου,
με την αξιόπιστη κατσικούλα να θέλει να ροβολήσουμε ακόμη κι άλλο
τελειώνοντας τυπικά μια ακόμη πατριδογνωσία, ως την επόμενη.
Μερικά μαζεμένα πλάνα από την ανάβαση
Από το σημείο αυτό, φαίνεται το πάνω ορειβατικό καταφύγιο, αυτό του Πεζοπορικού Αθηνών, το μικρό και συνήθως με λιγότερη κίνηση. Από αυτό που είχαμε μείνει και εμείς το 2018, το καταφύγιο Άμφισσας, είναι σαφώς μεγαλύτερο, δε φαίνεται από τον αυχένα.
Αφήνω τις εικόνες να μιλήσουνε μόνες τους.
Σε ένα σημείο ο αέρας από Δυτικός πίσω από τον ορεινό όγκο αλλάζει σε φουλ βόρειο. Αρχίζουμε την κατάβαση και όλα κλείνουν πάνω μας.
Συννεφιάζει καθώς κατεβαίνουμε. Περνάμε μπροστά από το δεύτερο καταφύγιο, αυτό της Άμφισσας, δεν ήταν κανείς εκεί παρά ένα vanάκι που περίμενε πολύ σύντομα τους ορειβάτες που ακουγόταν να κατεβαίνουνε από τον Κόρακα.
Κατάβαση στη βλάστηση ξανά και, τιμής ένεκεν, μικρή στάση στο σημείο κατασκήνωσης του 2019, όπου ένα τσομπανόσκυλο αποτελειώνει όσα φαγητά είχαμε πάρει και δεν καταναλώσαμε. Το εκτίμησε δεόντως.
Και κάθοδος στον πολιτισμό... Όταν πιάνουμε άσφαλτο ήδη στο ψηλό πάσο έριχνε κεραυνούς, χαλασμό. Όπως και στη Γκιώνα.
Οι όποιες ελπίδες είχα να περάσω από την Οίτη, από τη διαδρομή Δάφνης προς Νεοχώρι και προς Λαμία, εξανεμίζονται λόγω κακοκαιρίας.
Κάτι για του χρόνου...
Η επιστροφή μέσω Λαμίας Λάρισας, με αρκετή δροσιά, αλλά χωρίς να τύχει να βρέξει στην πορεία μας πουθενά.
Παλιά φαντάσματα του παρελθόντος
Το μυαλό μου όμως έμεινε αλλού...
948,8 χιλιόμετρα
18:53 ώρες στο δρόμο
6,4 λτ/100 μέση κατανάλωση
Να ευχαριστήσω το Δημήτρη για την συμμετοχή του. Ήταν άψογος, συμμετοχικός, κάτι παραπάνω από το "καλή παρέα" που περιμένω σε τέτοια τολμήματα, όπως πρέπει άλλωστε!
Χάρτες διαδρομών ενδιαφέροντος:
Να ευχαριστήσω το Δημήτρη για την συμμετοχή του. Ήταν άψογος, συμμετοχικός, κάτι παραπάνω από το "καλή παρέα" που περιμένω σε τέτοια τολμήματα, όπως πρέπει άλλωστε!
Μεγάλο Χωριό - Καλιακούδα - Ανιάδα - Συγγρέλο. Χάρτης διαδρομής
Πάσο Σαράνταινας. Άμπλιανη προς Γαρδίκι. Χάρτης διαδρομής
Ξωκκλήσι μεταμόρφωσης Σωτήρος - Αυχένας Γραμμένης οξυάς - Γραμμένη οξυά. Χάρτης διαδρομής
Αρτοτίνα προς Διχώρι. Χάρτης διαδρομής
Διχώρι προς Δάφνο. Χάρτης διαδρομής
Πάσο Βαρδουσίων. Δάφνος προς Αθανάσιο Διάκο. Χάρτης διαδρομής
Σημείο Διανυκτέρευσης:
Ξωκκλήσι μεταμόρφωσης Σωτήρος , ~1440m υψόμετρο
Σημεία αξιοθέατα:
Αρχή ανάβασης Χελιδόνας - Ποτιστής: 1510m υψόμετρο
Χελιδόνα κορυφή: 1974m υψόμετρο
Εκκλησία κοίμησης Θεοτόκου, θέα Καλιακούδας: 1370m υψόμετρο
Πάσο Σαράνταινας: 1800m υψόμετρο
Καταφύγιο Γραμμένης οξυάς: 1680m υψόμετρο
Καταφύγιο ΕΟΣ Άμφισσας Βαρδουσίων: 2000m υψόμετρο
Καταφύγιο ΠΟΑ Βαρδουσίων: 1930m υψόμετρο
Πάσο Βαρδουσίων: 2040m υψόμετρο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου